Europese gasmarkten in 2024 onder druk door lagere importen en hogere vraag
Europees agentschap waarschuwt voor uitdagingen zomer 2025
De Europese gasmarkt stond afgelopen winter onder druk door een hogere vraag, lagere importen en geopolitieke onzekerheden. Dat blijkt uit het jaarlijkse monitoringrapport van het Europese energie agentschap ACER. De gasvoorraden daalden fors en het halen van de opslagdoelstelling voor de komende winter vraagt om een forse stijging van LNG-importen.
Volatiele gasprijzen
De Europese gasmarkt stond tijdens de afgelopen winter meer onder druk dan het jaar ervoor. De day-ahead gasprijs tijdens de winter van 2024/2025 was gemiddeld €46/MWh (vorige winter: €34/MWh). De gasprijs tijdens de gascrisis lag uiteraard op een hoger niveau: €97/MWh in 2021/2022 en €72/MWh in 2022/2023. Een terugkeer naar een gemiddeld prijsniveau van vóór de gascrisis (€17/MWh) ligt niet voor de hand.
De prijsschommelingen – zogenaamde volatiliteit – tijdens de winter van 2024/2025 was lager ten opzichte van 2023/2024, maar alsnog relatief hoog. De hoeveelheid gas verhandeld op Europese gasbeurzen, vooral op de Nederlandse TTF, was veel hoger dan de jaren daarvoor.
Verhoogde vraag en terugval Russische import zette de markt onder druk
De toegenomen vraag naar gas tijdens de winter van 2024 – vooral voor elektriciteitsopwekking als gevolg van de aanhoudende ‘dunkelflaute’– viel samen met fors lagere importen, onder meer door het stilvallen van Russische gasleveringen via Oekraïne. Alleen Noord-Afrika (Algerije en Libië) voerde leveringen via pijpleiding licht op. Doordat Europa een premium betaalde voor haar LNG ten opzichte van Azië en een toename van liquefactie-capaciteit in de VS, is de LNG-aanvoer aan het einde van de winter (jan, feb, mrt) toegenomen.
Opslagdoel zomer 2025 vergt grote inspanning
ACER reflecteert ook op het voorstel van de Europese Commissie, en het resulterende debat, om de Europese vuldoelen van 90% tot 1 november 2027 te verlengen. Het agentschap stelt dat door de verminderde vraag het 90% vuldoel in 2025 minder kritiek is dan de voorgaande jaren en bediscussieerd de verlenging van het vulgraadbesluit en de hoogte daarvan voor de komende winterperioden. De huidige negatieve summer-winter spread is volgens het Europese agentschap het gevolg van lage vulgraden aan het begin van het vulseizoen, geopolitieke onzekerheid, een overdreven risicoperceptie, het voorstel tot verlenging van de vuldoelen en de kans op inefficiënt overheidsingrijpen. Het verlagen van het vuldoel zou de spread kunnen verkleinen.
Het rapport van ACER is te vinden in onze kennisbank.