Er zijn op dit moment geen infrastructurele beperkingen die Europese lidstaten beletten om hun gasvoorraden te vullen tot 90% voor 1 oktober, wanneer het nieuwe gasjaar en winterseizoen ingaan. Laat onverlet dat dit alleen lukt als Europa erin slaagt om meer LNG aan te trekken dan ooit tevoren in één zomer is geleverd, stelt ENTSOG in haar Summer Supply Outlook 2025.
Simulaties Security of Supply-scenario’s
ENTSOG (European Network of Transmission System Operators for Gas) doet jaarlijks onderzoek naar mogelijke infrastructurele beperkingen in het Europese gasnetwerk, zoals vereist in artikel 26(3)(g) van Verordening (EU) 2024/1789. Op basis van infrastructuurgegevens en scenario’s voor vraag en aanbod voert ENTSOG simulaties uit om te bepalen of de EU voldoende gas kan opslaan in de zomer ter voorbereiding op de winter.
Bevindingen
Recentelijk heeft de Europese Commissie voorgesteld om de Europese vuldoelen van 90% op 1 november te verlengen tot 2027. De Europese gasinfrastructuur biedt technisch voldoende transportcapaciteit om eind september de opslaglocaties tot dit niveau te vullen. Hiervoor is ongeveer 57 bcm (~631 TWh) aan injecties nodig, mede vanwege de lage vulgraad (34%) tijdens het begin van het vulseizoen (1 april). Infrastructureel gezien zijn er dus geen knelpunten om dit doel te halen. De crux blijft of Europa voldoende LNG kan aantrekken om tijdens het vulseizoen de komende 6 maanden de gasopslagen te vullen. ENTSOG stelt daarom voor om zo snel mogelijk te beginnen met vullen.
Eventualiteiten
Russisch gas weet haar weg naar Europa te vinden via TurkStream, de pijpleiding die Rusland verbindt met Turkije. Dat land exporteert dit Russische gas naar Europa, waarmee de boycot wordt omzeild. Door het eventueel wegvallen van Russisch pijpleidinggas als gevolg van Europees beleid (RePowerEU) of verstoring van levering via Turk Stream is 5 bcm extra LNG nodig om het tekort op te vangen. Ook het wegvallen van de levering van Russisch LNG zal de Europese vraag naar LNG, uit bijvoorbeeld de VS en Qatar, opdrijven.
Door de geopolitieke situatie die drie jaar geleden is ontstaan zijn we inmiddels afhankelijk geworden van vloeibaar aardgas (LNG). Zonder voldoende LNG-aanbod kan niet aan het 90%-vuldoel worden voldaan. In dat geval moet Europa terugvallen op demand side response (vraagreductie). Dit ontstaat marktgebaseerd door prijsstijgingen — hetgeen net als in 2022 direct zal leiden tot verminderde vraag vanuit de industrie — of via ingrijpend beleid. ENTSOG sluit niet uit dat overheden actief moeten ingrijpen om de vraag te beperken.
Reëel risico
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: "Het goede nieuws is dat de Europese gasinfrastructuur technisch in staat is om de gasopslagen tot 90% te vullen voor de komende winter. Tegelijkertijd is het de vraag of zo'n verplichte vulgraad noodzakelijk is. Het daadwerkelijk vullen van de opslagen hangt sterk af van de beschikbaarheid van voldoende LNG. Spanningen en onzekerheid als gevolg van Trump’s importheffingen hebben ook de gasmarkt beïnvloed. Dit biedt uitzicht op meer LNG beschikbaarheid voor Europa. Desondanks bestaat de mogelijkheid van een scenario waarin minder LNG beschikbaar is, of de vraag onverwacht toeneemt door bijvoorbeeld een ‘dunkelflaute’. Hoewel demand response – marktgebaseerd of gestuurd door beleid – een reëel risico is voor de concurrentiekracht van de Europese industrie, vinden wij het verstandig om ten principale de markt haar werk te laten doen, en pas wanneer dat onvoldoende gebeurt, na een uitgebreide impact-analyse, op Europees niveau beleidsmatig in te grijpen. Op deze manier kunnen we doelmatig de leveringszekerheid borgen zonder vooraf een onnodige verzekeringspremie in rekening te brengen.”
Het rapport van ENTSOG is te vinden in onze Kennisbank.