CCS: focus op ontwikkeling in plaats van winstbejag
Minister Hermans (KGG) wil de winstgevendheid van CCS voor de Staat verhogen, maar zonder succesvolle projecten blijft CO2-reductie en winstpotentieel uit.
Het Porthos CCS-project voldoet mogelijk niet aan de rendementsdoelstellingen van de Staat. Dit komt voornamelijk door vertragingen in het project en hoge inflatie. Nu wil de Minister van Klimaat en Groene Groei (KGG) nieuwe voorwaarden toevoegen aan de SDE++-subsidie voor CCS en overweegt een opslagbedrijven te confronteren met een verplichte afdracht bij CO2-opslagvergunningen. Dit om te garanderen dat toekomstige CCS-projecten de staat financieel ten goede komen.
Risico's
Op dit moment verloopt de verdere ontwikkeling van het CCS-project Aramis trager dan verwacht. Dit komt door de verschillende risico's die zich voordoen in de gehele CCS-keten. Deze risico's hebben te maken met hogere kosten dan de subsidie die wordt verstrekt via de SDE++, hogere tarieven voor de "early movers" aangezien het startvolume bijna drie keer kleiner is dan de ontwikkelde infrastructuur, en mogelijke extra kosten voor de emittenten door vertragingen in het project, zoals de compensatie voor CO2 emissies (ETS- en de Nederlandse CO2-heffing). Voor Porthos gingen de hogere kosten door vertraging en hoge inflatie ten koste van de winst voor de staat; was er van het tweede risico geen sprake, en werd het derde risico door de emittenten opgevangen.
Baten
Om een soortgelijke situatie als bij Porthos te voorkomen, waarbij de baten voor de staat laag waren en de mogelijke winst voor de emittenten volgens de minister te hoog, stelt het ministerie voor de voorwaarden van de SDE++-subsidie te wijzigen en een afdracht bij CO2-opslagvergunningen te overwegen. De SDE++-subsidie verkleint het gat tussen de kosten van ETS en de kosten van CCS (onrendabele top). Als de kosten van ETS en CCS gelijk zijn, wordt er geen subsidie verstrekt. Aangezien verwacht wordt dat de kosten voor ETS in de toekomst zullen stijgen vanwege het cap-principe, bestaat de kans dat het voordeel voor de emittenten toeneemt. Om een hoge winst te voorkomen, wordt voorgesteld om een "Clawback"-mechanisme in de SDE++ in te voeren, waarbij het voordeel dat wordt behaald in de jaren waarin de ETS-kosten hoger zijn dan de CCS-kosten, kan worden verrekend met de subsidie in de jaren waarin er sprake was van een onrendabele top. Een andere voorgestelde maatregel is de invoering van een afdracht op CO2-opslagvergunningen. Dit heeft als gevolg dat de tarieven voor CCS hoger zullen worden.
Toekomst
Hans Grunfeld, algemeen directeur VEMW: "CCS is cruciaal voor de verduurzaming van de industrie. De ontwikkeling van een markt in Nederland en niet de winstgevendheid voor de overheid moet de prioriteit van het CCS-overheidsbeleid zijn. Andere landen, zoals Noorwegen, beginnen al met de tweede uitbreidingsfase van CCS-projecten, waarbij ook negatieve emissies mogelijk worden. Nederland heeft alle voorwaarden om een goed werkende CCS-markt te ontwikkelen, maar als hiermee niet tijdig begonnen wordt, missen we een grote kans om ons investeringsklimaat voor duurzame industriële activiteiten te verbeteren."
Het brief is te vinden in onze kennisbank.