Kan vraagstimulering voor doorbraak groene waterstof zorgen?
Niet alleen aanbod, maar ook vraag naar groene waterstof moet aangejaagd worden.
De kostprijs van groene waterstof is nog factoren te hoog om een markt van de grond te krijgen. Reden voor Invest-NL en Energie-Nederland om Deloitte onderzoek te laten doen naar vraagstimulering als mogelijkheid om een waterstofmarkt aan te jagen. Daaruit blijkt dat vraagverplichtingen het meest effectief lijken wanneer ze zo ver mogelijk in de voortbrengingsketen, dus richting de eindgebruiker, worden ingevoerd. Een stabiele en voorspelbare vraag kan de financiering en verdere ontwikkeling van groene waterstofprojecten bevorderen.
Groene waterstof
Groene waterstof speelt een belangrijke rol in de transitie naar een duurzaam energiesysteem, omdat het bijdraagt aan het verminderen van de CO₂-voetafdruk van de industrie. Ondanks de potentie blijft de ontwikkeling van groene waterstof echter achter door hoge productiekosten en een gebrek aan stabiele vraag. Een klassieke kip-ei situatie.
Het rapport, opgesteld op basis van onderzoek van Deloitte, laat zien dat gerichte regelgeving en beleidsmaatregelen essentieel zijn om de vraag naar groene waterstof te stimuleren. De analyses benadrukken dat vraagverplichtingen het meest effectief zijn wanneer ze zo ver mogelijk in de keten, richting de eindgebruiker, worden ingevoerd. Een stabiele en voorspelbare vraag kan de financiering en verdere ontwikkeling van groene waterstofprojecten bevorderen.
Harmonisatie
In het onderzoek is ook aandacht besteed aan de vraag of vraagverplichtingen nationaal of op Europees niveau moeten worden vastgelegd. Een geharmoniseerde Europese aanpak zal niet alleen leiden tot een grotere impact, maar ook tot een eerlijker speelveld voor de hele industrie. Momenteel richt het Europese klimaatbeleid zich sterk op emissiehandel en richtlijnen die industriële producenten verplichten om te verduurzamen. Hoewel dit een belangrijke stap is richting een groenere toekomst, brengt het ook extra kosten met zich mee voor Europese bedrijven die investeren in duurzame oplossingen, zoals groene waterstof. Dit maakt hun producten vaak duurder dan conventionele alternatieven en geïmporteerde goederen. Hier wringt de schoen: zolang importeurs uit derde landen niet aan dezelfde verduurzamingsverplichtingen hoeven te voldoen als Europese partijen, ontstaat er een ongelijk speelveld. Dit is niet alleen oneerlijk voor de bedrijven die wél investeren in duurzaamheid, maar het vertraagt ook de noodzakelijke transitie naar een klimaatneutrale economie.
Stabiele vraag
Zonder aanvullende beleidsmaatregelen bestaat het risico dat de energietransitie stagneert in sectoren waar groene waterstof van cruciaal belang is, zoals in de energie-intensieve basisindustrie. Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “De inzichten van het rapport kunnen een waardevolle leidraad bieden, maar een blauwdruk is het zeker niet. Er zijn nog veel vervolgvragen. Waterstof is een belangrijke energiedrager en grondstof die onmisbaar is in de transitie naar een duurzame industrie. Veel aandacht is de afgelopen jaren gegaan naar aanbodstimulering en de ontwikkeling van de noodzakelijke infrastructuur. Maar ook regelgeving met betrekking tot vraagsturing, zoals de REDIII groene waterstofverplichting, moest bijdragen aan de ontwikkeling van een stabiele vraag. Helaas is de wijze waarop dit gebeurt zodanig dat de markt hierop niet reageert. Daarom behoeft de invulling van die regulering en de implementatie de nodige aandacht. Op Europees én nationaal niveau.”