Aardgasverbruik in Nederland is gestabiliseerd sinds 2022

Verbruik

In 2019 - pre-corona en pre-Oekraïne-oorlog - was het Nederlands gasverbruik 42,4 bcm. Sinds 2022, toen de gasprijzen historisch hoog waren, is het binnenlands gasverbruik met ruim een kwart gedaald tot ruim 30 bcm. De industrie verbruikte in de periode 2019-2021 zo'n 13,6 bcm per jaar, waar dat in 2022 daalde tot 10,6 bcm en in 2023 tot 10,2 bcm. In 2024 is dat industriële verbruik gestegen tot 11,8 bcm, met name door de stijging van het verbruik van raffinaderijen en de chemische industrie. Op het geheel van de industrie is het verbruik altijd nog zo'n 13 procent minder dan vóór de gascrisis. Dit is onder meer een gevolg van de structureel hogere energieprijzen in Europa t.o.v. de Verenigde Staten en China.

Het aardgasverbruik voor elektriciteitsopwekking (6,6 bcm) daalde met bijna 8 procent in 2024 t.o.v. 2023. Dit komt vooral door meer gebruik van hernieuwbare bronnen als wind en zon: in 2024 bedroeg dat aandeel van hernieuwbaar 54 procent van die opwekking. De laatste twee maanden werd er wel meer gas verbruikt dan in dezelfde periode in 2023. Er waren toen veel dagen met zowel weinig wind als weinig zon ('dunkelflaute') in Noordwest-Europa, en een kerncentrale in België was in onderhoud.

LNG-import

In 2024 werd er 8,2 bcm minder aardgas ingevoerd t.o.v. 2023. Ook de uitvoer nam af, met 6,1 bcm. Hierdoor daalde het invoersaldo met 11 procent. De invoer van vloeibaar aardgas (LNG) via tankerschepen daalde met 15 procent. Het is voor het eerst sinds het begin van de energiecrisis in 2022 dat de invoer van LNG afneemt. De hoeveelheid LNG uit de Verenigde Staten (2024: 14,4 bcm) nam af met 18 procent. De VS blijft wel met afstand de belangrijkste leverancier van vloeibaar aardgas (68 procent). Nederland haalde 1,9 bcm uit Rusland en 1,3 bcm uit Noorwegen. De overige leveringen - waaronder Qatar - bedroegen 3,4 bcm. 

Winning en opslag

De gaswinning in Nederland nam in 2024 opnieuw af: er werd 1,9 bcm minder gas uit de grond gehaald. Deze afname van 17 procent is in lijn met het definitief sluiten van het Groningenveld in april 2024 en de gestage productie-afname van de kleine velden. 

Omdat er minder gas werd gewonnen en ingevoerd, terwijl het gebruik gelijk bleef, was er eind 2024 minder aardgas opgeslagen (8,3 bcm opslag) dan een jaar eerder; een min van 3,7 bcm). Inmiddels is de vulgraad van de bergingen (15 bcm) gedaald tot onder de 40 procent.

Europese markt

Algemeen directeur van VEMW Hans Grünfeld: ‘Het Nederlandse gasverbruik is onderdeel van een Europese geharmoniseerde gasmarkt, waarbij de Nederlandse TTF-marktplaats de referentie vormt. Het gasverbruik is in 2024 gedeeltelijk op adem gekomen van de energiecrisis van 2022-2023. Toch zien wij nog gasprijzen die structureel - met meer dan een verdubbeling - veel hoger liggen dan voor de crisis. Het verlies van goedkoop Russisch gas en een toename van de wereldwijde vraag naar gas (LNG) hebben een opdrijvende werking op de gasprijs op de Europese markten. Daar komt bij dat, volgens Draghi, de marges die energiehandelaren en energiebedrijven verdienen op LNG uit de VS goed zijn voor de helft van de spotprijs op TTF. Hij geeft aan dat een mogelijke oplossing is om meer langetermijncontracten af te sluiten om minder blootgesteld te zijn aan deze hoge spotprijzen. Het is cruciaal dat de Europese Commissie met de Clean Industrial Deal, die volgende week wordt gepresenteerd, een duidelijk pakket aan maatregelen en perspectief biedt op een meer competitieve gasprijs. Europa moet niet alleen op korte termijn actie ondernemen, maar ook investeren in oplossingen zoals biomethaan en waterstof. Zo kunnen wij op de lange termijn onze afhankelijkheid verkleinen.’

Bronnen: Centraal Bureau voor de Statistiek, VEMW