Rechtbank: Kabinet moet nù haalbare stikstofplannen maken om vastlopen verduurzaming en economie te voorkomen
De rechtbank Den Haag heeft in een uitspraak aangegeven dat de Nederlandse staat zich moet houden aan de wettelijke doelen om de depositie van stikstof voor 2030 te reduceren. De uitspraak is gedaan in een zaak die Greenpeace had aangespannen tegen de staat. Hoewel het goed is dat de uitspraak druk op het kabinet legt om snel met concrete maatregelen te komen, uit VEMW haar zorgen over de belemmeringen die kunnen optreden bij de realisatie van verduurzamingsprojecten waarbij - éénmalig - stikstofdepositie kan optreden.
Stikstofprobleem
Nederland zit al jaren met een groot stikstofprobleem. De stikstofdepositie moet volgens Europees beleid significant omlaag in de zogenaamde Natura 2000 gebieden, waarbij prioriteit moet worden gegeven aan de gebieden die er het slechtst voor staan. De rechter van de rechtbank Den Haag heeft in zijn uitspraak vastgesteld dat al sinds 2004 politieke oplossingen, vastgelegd in beleid en wet- en regelgeving te weinig resultaat laten zien, waarmee de Nederlandse staat onrechtmatig handelt. Er is met spoed een juridisch houdbare oplossing nodig, waarin emissies gegarandeerd naar beneden gaan.
Beleid
In 2012 gaf de Commissie voor de milieueffectrapportage een negatief advies over de zogenaamde 'Programma Aanpak Stikstof' (PAS). Het kabinet ging daar ondanks dit advies toch mee door, waar het eigenlijk wist dat het niet kon. Het duurde tot 2019 voordat de Raad van State een streep haalde door de PAS-regeling. De rechter concludeert dat 'de schade veroorzaakt door de PAS-regeling [...] volledig de verantwoordelijkheid van de staat' is. Meer recentelijk heeft het huidige kabinet Schoof een streep gehaald door het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) van het vorige kabinet, inclusief het Transitiefonds waarin de middelen zaten om de stikstofproblematiek aan te pakken. De rechter verwijt het kabinet dat het geen vervangende, nieuwe maatregelen heeft genomen.
Zorgen
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: "volgens de uitspraak van de rechter moet het kabinet nu met urgentie aan de slag gaan met de plannen voor stikstofreductie, en dat is absoluut noodzakelijk. Wij hebben echter zorgen dat naast economisch-maatschappelijke belemmeringen als gevolg van de stikstofcrisis ook de verduurzamingsprojecten bij de energieproductie (zon, wind, groene waterstof), de infrastructuur (elektriciteitsnetten, waterstofinfrastructuur, CCS, warmtenetten) en energiegebruiksinstallaties van bedrijven en instellingen ernstig onder druk komen te staan, waardoor de energie- en industrietransitie onnodig en ongewenst worden vertraagd."