Dreigende neerwaartse spiraal voor Nederlandse industrie

Tariefprognose uit april

In de tariefprognose die TenneT in april van dit jaar publiceerde werd een daling van de tarieven voor EHS en HS netten van respectievelijk 12% en 2% voorspeld. Deze lichte daling zou nog een jaar aanhouden in 2026 en volgens de Tienjaarsprognose van TenneT zouden de tarieven vanaf 2027 weer stijgen. Nu blijkt uit het tarievenvoorstel van TenneT dat de daling van 12% op EHS netten beperkt wordt tot een daling van 8% en de daling van 2% op HS netten zelfs een stijging wordt van 0,4% ten opzichte van 2024. Uit de toelichting van TenneT blijkt dat dit verschil met de prognose uit april voornamelijk komt door het besluit van het Ministerie van Klimaat en Groene Groei om de toegekende subsidie voor Fase 1 van het net op zee te korten tot maximaal 181 miljoen euro. TenneT ging er in april vanuit dat de volledige toegestane inkomsten, 406 miljoen, zoals afgesproken gesubsidieerd zouden worden. Door de korting op de subsidie ontstaat een gat van 225 miljoen euro, dat volledig in de tarieven terugkomt.

Neerwaartse spiraal

Naast de korting op de subsidie voor het net op zee geeft TenneT aan dat er nog iets meespeelt in het verschil tussen het tarievenvoorstel en de prognose uit april. In de prognose werd uitgegaan van andere rekenvolumes dan nu daadwerkelijk in het voorstel zijn opgenomen. Het feit dat de tarieven minder dalen dan verwacht en zelfs stijgen betekent dat TenneT in april van meer verbruik uitging dan nu daadwerkelijk het geval is. Dit is uiterst problematisch voor de toekomst van de industrie in Nederland en de verduurzaming van de samenleving. Lagere rekenvolumes betekent simpelweg dat er minder elektriciteit gebruikt wordt en dus dat elektrificatie terugloopt. Als gevolg van deze terugloop wordt het gebruik van elektriciteit via de tarieven duurder, wat vervolgens elektrificatie weer minder aantrekkelijk maakt. Op deze manier komt het Nederlandse elektriciteitssysteem in een neerwaartse spiraal waarin elektrificatie steeds onaantrekkelijker en elektriciteitsgebruik steeds duurder wordt.

Huidige koers desastreus

Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “De afwijking van de prognose die TenneT publiceerde in april komt als een zeer onaangename verassing. De daling uit de prognose zou geenszins soelaas bieden in de huidige problematiek, maar was een welkome kostendaling. Uiterst problematisch is het feit dat de afwijking het gevolg is van een korting op de subsidie voor het net op zee vanuit het Ministerie van KGG. Het Ministerie leek het probleem van de extreem hoge tarieven te onderkennen, maar dit illustreert het tegendeel. Het is dan ook van cruciaal belang dat het Ministerie inziet dat deze ingezette koers desastreus is voor de energietransitie, de Nederlandse industrie en het verdienvermogen van Nederland.”

Grünfeld vervolgt: “In één zin geeft TenneT in de toelichting van het tarievenvoorstel de omvang van de problemen met het Nederlandse elektriciteitssysteem weer. Het feit dat de rekenvolumes lager uitvallen dan verwacht is geen verassing. Op dit moment is elektriciteitsgebruik, en laat staan elektrificatie, totaal onaantrekkelijk. Als gevolg hiervan lopen de rekenvolumes terug, stijgen de tarieven en wordt het gebruik van elektriciteit nóg onaantrekkelijker. Als VEMW betreuren wij dat de neerwaartse spiraal waar we al vaker voor gewaarschuwd hebben nu werkelijkheid lijkt te worden."

Bron: ACM