Leveringszekerheid gas: tot 2026 zeer kleine kans op beperkt capaciteitstekort

Leveringszekerheid

Wat betreft het volume constateert GTS dat bij een normaal aanbod van gas er op jaarbasis geen tekorten ontstaan de komende gasjaren. De netbeheerder schat in dat er ook in het gasjaar 2025-2026 een zeer kleine kans is op een beperkt capaciteitstekort (minder dan 1 GW) bij een etmaaltemperatuur die eens in de twintig jaar voorkomt (-14 graden of kouder), gecombineerd met uitval van een hoeveelheid capaciteit gelijk aan de grootste individuele bron (gasopslag Norg). Hoewel de situatie op de gasmarkt sinds de energiecrisis van 2022 sterk is verbeterd, blijft volgens experts de komende winter waakzaamheid geboden. Volgens het International Energy Agency (IEA) blijft Europa in de komende periode kwetsbaar voor schommelingen in gasprijzen en LNG-aanvoer. De Europese Commissie ziet voor 2024 risico’s zoals een sterke opleving van de Aziatische energievraag, extreme weersomstandigheden, verdere vermindering van de gasinvoer uit Rusland en voortdurende gewapende conflicten. Toezichthouder ACER vraagt aandacht voor onzekerheden over gasverbruik en de wereldwijde prijsverschillen. In deze gespannen markt benadrukken experts daarom het belang van het vullen van opslagen, het diversifiëren van importbronnen en het versterken van de marktintegratie, waardoor energie gemakkelijker over grenzen kan bewegen.

De Nederlandse gasopslagen waren op 1 september gemiddeld al voor 92 procent van hun capaciteit gevuld. Dat is ruim boven de Europese tussentijdse vulverplichting (68%) en de voor Nederland geldende EU-vulverplichting (gemiddeld minimaal 74% per 1 november 2024). Ook de door het vorige kabinet gestelde ambitie (90% op 1 november 2024) is gehaald. Het huidige kabinet stelt de vulgraad ambitie bij naar 80% (op 1 november 2025), met als belangrijkste reden de dalende gasvraag in zowel Nederland als onze buurlanden. De 80% is afgeleid van de minimaal benodigde 110 TWh in de seizoensopslagen (Grijpskerk, Norg en Bergermeer) en de PGI Alkmaar.

Naast gasopslag wordt ook ingezet op opschaling van gaswinning op de Noordzee en uitbreiding van LNG importcapaciteit. Gate terminal zal vanaf oktober 2026 uitgebreid worden van 16 naar 20 miljard m3/jaar, en de tijdelijke (2022-2027) EemsEnergyTerminal heeft eind 2024 9,3 in plaats van 8 miljard m3 doorvoercapaciteit. 

Het kabinet brengt op korte termijn het wetsvoorstel Bestrijden Energieleveringscrisis (voorheen wetsvoorstel Gasleveringszekerheid) in internetconsultatie. Na afloop van de internetconsulatie en de afronding van de noodzakelijk toetsen wordt de ontvangen input verwerkt en wordt het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State voorgelegd.

Markt: aanbod en vraag

Zorgen

Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: "Het door GTS en de minister geschetste beeld over de leveringszekerheid gas is positief en betrekkelijk stabiel, met een zeer kleine kans dat tekorten zich voordoen. VEMW kan dat alleen maar toejuichen. En toch zijn er ook zorgen over de voorziening. De gasverbruikers in Nederland en Europa worden geconfronteerd met een structureel hogere gasprijs sinds 2022, hetgeen de concurrentiepositie t.o.v. Noord-Amerika en Azië verslechtert. De netkosten zijn toegenomen en de stijgende trend zal doorzetten. Mogelijk wordt die trend nog significant versterkt door een voornemen van het kabinet om de extra kosten voor gasopslag via de transporttarieven in rekening te brengen bij de gasverbruikers. Dit voornemen zal naar verwachting opgenomen zijn in een wetsvoorstel 'Bestrijden Energieleveringscrisis', dat op korte termijn geconsulteerd wordt."

Bronnen: Ministerie van KGG, GTS