IEA: strenge EU-regels dreigen waterstofmarkt in de kiem te smoren
Stimulering van waterstofmarkt en duidelijkheid essentieel voor verduurzaming energiegebruikers
Het Internationale Energie Agenschap (IEA) pleit voor harmonisatie van regels voor wereldwijde waterstofproductie en waarschuwt voor een vertraging van de marktontwikkeling in Europa.
RFNBO-regels
In 2023 publiceerde de Europese Commissie (EC) de derde Hernieuwbare Energierichtlijn (REDIII) met regels over de productie van RFNBO (Hernieuwbare brandstoffen van niet-biologische oorsprong), waaronder groene waterstof. De EC publiceerde ook twee Gedelegeerde Handelingen (DA) met regels waar de waterstofproductie aan moet voldoen.
De RFNBO-regels bevatten voorwaarden voor additionaliteit, geografische correlatie en tijdelijke correlatie. Additionaliteit vereist dat nieuwe waterstofprojecten vanaf 1 januari 2028 alleen gebruik mogen maken van hernieuwbare energiebronnen die niet eerder dan 36 maanden vóór de start van de waterstofproductie zijn geïnstalleerd. Geografische correlatie vereist dat de opwekinstallatie zich in dezelfde biedzone bevindt als de elektrolyser. Tijdelijke correlatie betekent dat een elektrolyser alleen waterstof die voldoet aan de criteria van RFNBO mag produceren wanneer de hernieuwbare opwekinstallatie elektriciteit produceert. Tot 31 december 2029 geldt hiervoor een maandelijkse correlatie, daarna op uurbasis. Buiten de Europese Unie hebben de overheden van de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Chili, en Australië al tijdelijke correlatieregels ingevoerd of zijn van plan dit te doen.
Kritiek
De IEA benadrukt de noodzaak om criteria voor hernieuwbare waterstofproductie te wereldwijd te harmoniseren, maar waarschuwt dat te strenge eisen, zoals additionaliteit en tijdelijke of geografische correlatie, de marktontwikkeling vertragen. Strikte tijdelijke correlatie verhoogt de operationele kosten door een lagere benuttingsgraad van elektrolysers of de noodzaak van batterijen om elektriciteit te leveren wanneer er geen hernieuwbare energie beschikbaar is. Europese bedrijven worstelen met de complexiteit van deze regels. De IEA ondersteund hiermee eerdere kritiek van de Duitse vicekanselier Robert Habeck. Habeck uitte kritiek op de Europese regels en stelt voor om de implementatie uit te stellen. De IEA en Habeck waarschuwen dat deze eisen de ontwikkeling van de Europese waterstofmarkt kunnen remmen.
Belang waterstofmarkt
Algemeen Directeur Hans Grünfeld: "Het is duidelijk dat de Europese regels voor de productie van RFNBO-waterstof te ingewikkeld zijn. Deze regels vragen te veel van een markt die nog moet ontstaan en verhogen de kosten voor hernieuwbare waterstofproductie. Daarom juichen wij de kritiek van Habeck en de IEA toe. Deze regels moeten pas worden ingevoerd als de markt daar klaar voor is. Daarnaast verwelkomt VEMW de oproep tot harmonisatie van regels, want waterstofgebruikers hebben behoefte aan een grote markt met genoeg aanbod. Het is cruciaal om een liquide waterstofmarkt te ontwikkelen waarin prijzen worden bepaald door vraag en aanbod, net als bij olie en gas. De toegang tot betaalbare, betrouwbare en duurzame waterstof is in het belang van energiegebruikers, maar als de kosten te hoog zijn, blijft de vraag achter. Daarom is het essentieel dat belemmeringen voor waterstofproductie worden weggenomen, zeker zolang er geen goed functionerende markt is."
Bron: IEA