EU staat voor existentiële uitdaging om economische achterstand om te zetten in duurzame voorsprong

Innovatie

Volgens het rapport van Draghi moet de EU snel in actie komen om de innovatie en productiviteitsgroei te versnellen, de eerste van drie belangrijke transformaties die hij in zijn rapport voorstelt. Europa bevindt zich in een benarde positie tussen de economische grootmachten van de VS en China. Het Europese aandeel in de wereldhandel is aan het afnemen. Vooral op het gebied van hightech-industrieën loopt Europa achter, met name ten opzichte van Amerika. Draghi benadrukt het cruciale belang van AI en andere technologische doorbraken om deze kloof te dichten. Het stimuleren van technologische en wetenschappelijke innovatie, samen met het wegnemen van barrières voor bedrijven, is volgens hem essentieel om investeringen aan te trekken en de productiviteit op te voeren.

Energieprijzen

Een tweede transformatie betreft de noodzaak om de hoge energieprijzen in Europa te verlagen. Europese bedrijven betalen momenteel twee tot drie keer zoveel voor energie als hun concurrenten in de VS. De aardgasprijzen zijn zelfs vier tot vijf keer hoger. Draghi ziet decarbonisatie niet alleen als een noodzaak, maar ook als een kans voor economische groei. Terwijl China al vooroploopt in sectoren zoals cleantech en elektrische voertuigen, moet Europa een coherente strategie ontwikkelen die de hele energietransitie omarmt – van energieproductie tot industriële toepassingen. Zonder een breed gedragen plan om deze problemen aan te pakken, dreigt Europa verder achterop te raken.

Afhankelijkheden

In een steeds minder stabiele geopolitieke omgeving moet Europa ook zijn essentiële afhankelijkheden verminderen. Draghi wijst op de trage Europese reactie op deze veranderingen en de kritieke afhankelijkheid van China voor grondstoffen. China werkt eraan om zijn gehele verticale productieketen intern te beheren, terwijl de VS investeringen doet in eigen productiecapaciteit (Inflation Reduction Act). Europa kan niet achterblijven en moet een strategie ontwikkelen om afhankelijkheden te verminderen. Het waarborgen van de veiligheid van de EU en het verminderen van externe afhankelijkheden zijn cruciaal voor de toekomst van het continent.

Een Europese industriële strategie

Om de innovatie te stimuleren, de energieprijzen te verlagen en de afhankelijkheden te verminderen, pleit Draghi voor een Europese industriële strategie met duidelijke 'building blocks'. Hij benadrukt de noodzaak om de interne markt volledig te implementeren, zoals eerder aangegeven in het Letta-rapport. Bovendien moet er meer coördinatie komen op beleidsniveau, waarbij de nadruk ligt op sectoren in plaats van op individuele bedrijven. Veel subsidies en maatregelen worden momenteel dubbel uitgevoerd, wat leidt tot inefficiëntie. Een betere integratie van de Europese kapitaalmarkten is essentieel om meer investeringen in de EU aan te trekken en spaargeld om te zetten in productieve investeringen. Als de EU zichzelf hervormt en de productiviteit verhoogt, zal het voor de publieke sector ook makkelijker worden om investeringen te stimuleren.

Agendazettend

Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: "het rapport van Draghi is een belangrijk rapport, dat een belangrijk signaal afgeeft op een belangrijk moment. Het adviseert de nieuwe Europese Commissie vanuit een analyse die de vinger met betrekking tot zwakheden van de Europese economie en concurrentiepositie op de zere plek legt. En het rapport geeft ideeën en doet aanbevelingen met maatregelen die de toekomst van de Europese Unie veilig kunnen stellen. Het is echter geen handleiding om de opgelopen achterstanden in te halen. Ik spreek de hoop uit dat de Commissie het rapport agendazettend gaat gebruiken en de adviezen gaat vertalen in concrete maatregelen om de achterstand om te zetten in een duurzame economische voorsprong."