De Europese Raad, Parlement en Commissie hebben overeenstemming bereikt over een wet om kritieke grondstoffen veilig(er) te stellen. De Critical Raw Materials Act (CRMA). Met uitgangspunten voor een veilige, gediversifieerde, betaalbare en duurzame voorziening van die grondstoffen. Dit is van groot belang voor onze maatschappij en de Europese waardeketen, waarin ook de Nederlandse maakindustrie een belangrijke rol speelt.
Belang en doel
Kritieke grondstoffen (Critical Raw Materials, CRM) zijn cruciaal voor de Europese economie en het realiseren van de klimaatdoelen: de beoogde koolstofneutraliteit rond 2050. De Europese Unie is sterk afhankelijk van invoer van materialen uit derde landen. Wanneer er geopolitieke spanningen optreden, kan de bevoorradingsketen worden onderbroken, versterkt door economische principes: voorraadvorming is ondoelmatig. Daarom is het doel van de wet inzake CRM om de kritieke toeleveringsketens voor grondstoffen in de EU te waarborgen. Het besluit zal de voorwaarden scheppen voor de toegang van de EU tot een veilige en duurzame voorziening van kritieke en strategische grondstoffen. Er zullen benchmarks worden vastgesteld voor de toeleveringsketen van grondstoffen, strategische projecten uitgevoerd, maatregelen vast gesteld om de circulariteit van grondstoffen te verbeteren en acties opgezet om risico's voor de toelevering voor te bereiden en te beperken.
Benchmarks
Met de Wet wordt voor het eerst een lijst van kritieke en strategische grondstoffen gedefinieerd. Een materiaal wordt als kritiek beschouwd als het van groot economisch belang is voor de hele Europese economie en er een groot risico op verstoring van de bevoorrading bestaat, terwijl strategische materialen, materialen zijn die worden gebruikt in strategische sectoren, zoals hernieuwbare energie/clean-tech, ICT, ruimtevaart en defensie, waar de vraag naar verwachting zal toenemen in vergelijking met het huidige aanbod. De lijst van kritieke en strategische grondstoffen bevat 34 materialen, waarvan er 17 strategisch zijn.
Voor strategische grondstoffen omvat de CRM-wet de volgende benchmarks die in 2030 moeten zijn bereikt:
- Winning van ten minste 10 procent van het jaarlijkse verbruik in de EU;
- Verwerkingscapaciteit van minstens 40 procent van het jaarlijkse verbruik in de EU;
- Recyclingcapaciteit van minstens 25 procent van het jaarlijkse EU-verbruik;
- Diversificatie door niet meer dan 65 procent van het jaarlijkse EU-verbruik van elke strategische grondstof afhankelijk te maken van een derde land in de hele waardeketen
Risicobeoordeling
Voor sommige grote bedrijven in strategische sectoren is het noodzakelijk om een risicobeoordeling van hun toeleveringsketen (‘supply chain’) uit te voeren. Dit om beter voorbereid te zijn in het geval van een onderbreking van de bevoorrading. Als er kwetsbaarheden worden ontdekt, moeten de bedrijven deze verminderen. De risicobeoordeling moet gebaseerd zijn op open gegevens, maar mag niet openbaar worden gemaakt uit oogpunt van vertrouwelijkheid en veiligheid.
Open oproep
Projecten die bijdragen aan de verbetering van de toeleveringsketen van strategische grondstoffen binnen en buiten de EU kunnen voor deelname worden voorgedragen. Enkele criteria bij de beoordeling van de projecten zijn hun bijdrage aan de voorzieningszekerheid van strategische grondstoffen, technische haalbaarheid, vermogen om strategische grondstoffen te vervangen, duurzaamheid en sociale normen. De eerste sluitingsdatum is 22 augustus 2024. Hier vindt u de website voor het aanvraagportaal van de Europese Commissie.
Industrie
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “Dit is een positieve stap richting een veilige aanvoer van grondstoffen in de EU. In Nederland zijn tal van bedrijven afhankelijk van metalen, zeldzame metalen en mineralen. Denk bijvoorbeeld aan bedrijven in de petrochemische industrie die katalysatoren gebruiken en de staal- en metaalindustrie. Nu streven we naar een verdere overgang naar een koolstofneutrale samenleving, wordt het van cruciaal belang om de beschikbaarheid van kritieke grondstoffen te garanderen voor schone technologiesectoren zoals de batterijindustrie, de productie van zonnepanelen, windturbines en elektrolyseapparatuur. De nieuwe wet biedt bovedien kansen om sterkere toeleveringsketen te ontwikkelen, wat ons in staat stel om een gezonde industrie te behouden.”