VEMW, Energie-Nederland en NVDE luiden de noodklok over extreme stijging netwerkkosten elektriciteit
Ontwikkelingen desastreus voor concurrentiepositie en duurzaam investeringsklimaat industrie
VEMW, Energie-Nederland en NVDE hebben leden van de Tweede Kamer geïnformeerd over de desastreuze gevolgen van de extreme stijging en onvoorspelbaarheid van de netwerkkosten voor elektriciteit. De stijging en onvoorspelbaarheid leidt tot een sterk toegenomen ongelijk speelveld met de ons omringende landen. Dat tast de concurrentiepositie aan en leidt tot uitstel en mogelijk afstel van investeringen in verduurzaming, wat resulteert in vertraging van de energie- en industrietransitie.
Stijging netwerkkosten
De netwerkkosten voor elektriciteit stegen de afgelopen jaren dramatisch, afhankelijk van het spanningsniveau met 100-300 procent. Opvallend is dat deze stijging volgens landelijk netbeheerder TenneT voor minder dan 10 procent het gevolg is van de energietransitie. Belangrijkste oorzaak van de stijging vormden de internationale energiecrisis, de daardoor gestegen prijzen van energie en vermogen en toegenomen kosten om het veranderende (intermitterende) aanbod te matchen met de vraag. De energietransitie zal echter in de nabije toekomst wel een steeds grotere factor voor verdere stijging zijn door de enorme investeringen in de netten.
De wijze waarop we elektriciteit produceren is fors aan het veranderen. We maken steeds meer gebruik van het feit dat Nederland een zon- en windrijk land is. Elektriciteit maken we tegenwoordig verspreid over het hele land en de zee, en met pieken en dalen, in plaats van een stabiele stroom uit een handvol centrales. Dit vraagt om een uitgebreider elektriciteitsnet dat in balans moet worden gehouden. Ook dat kost geld, waardoor de netwerkkosten stijgen en bovendien onzekerder worden. Dit levert risico’s op voor investeerders in activiteiten die veel stroom vragen.
Handelingsperspectief
De Kamerleden werden geïnformeerd door vijf verschillende cases variërend van elektrificatie van industrie en reeds geëlektrificeerde industrie tot grootschalige elektrische boilers en elektrolysers. Duidelijk werd dat over de stijgende netwerkkosten het handelingsperspectief van de gehele sector raakt. Investeringen in elektrificatie uit de cases worden hierdoor uitgesteld of zelfs afgesteld. Naast de hoogte heeft de onzekerheid van toekomstige tarieven negatieve gevolgen voor de business case van dergelijke investeringen. Om de energie- en industrietransitie niet te laten stilvallen is het belangrijk dat deze belemmeringen weggenomen worden. Het handelingsperspectief van bedrijven om op de korte- en middellange termijn te verduurzamen staat toch al ernstig onder druk door netcongestie.
Oplossingen
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “We luiden de noodklok omdat er sprake is van een extreme stijging van de netwerkkosten voor energie-intensieve industriële bedrijven en investeringen in de energietransitie. Dergelijke stijgingen zijn in de ons omringende landen niet te zien. Daarnaast is het internationale speelveld nog ongelijker geworden door de nationale keuzes in Nederland t.o.v. bijvoorbeeld Duitsland en België. In Nederland is sprake van een stapeling van kosten doordat het kabinet met het ‘normeren en beprijzen’ beleid heeft gekozen voor de nationale CO2-heffing bovenop de Europese ETS-emissiebeprijzing, een toename van de energiebelasting en het terugdraaien van vrijstellingen. Er zijn verschillende oplossingsrichtingen waar VEMW, NVDE en Energie-Nederland al aan werken. Maar deze zijn onvoldoende om het probleem op te lossen. Daarom richten wij ons nu tot de politiek. De bijeenkomst was bedoeld om een inhoudelijk gesprek met Kamerleden te voeren over zowel de problematiek als de mogelijke oplossingen. Effectieve oplossingen vragen om politiek initiatief en consistent beleid, in belang van het vestigingsklimaat in ons land, de investeringen in duurzame processen en producten die een duurzame maatschappij nodig heeft. Houd het elektriciteitsnet betrouwbaar en betaalbaar!”