Onmiddellijke overheidsinterventie essentieel voor CCS-markt op korte termijn
Onafhankelijke regeringsadviseur: CCS-markt op korte termijn belemmerd
Het Ministerie van EZK heeft advies gevraagd aan professor Mulder (RUG) over de marktordening van CCS in Nederland. Uit de resultaten blijkt dat voor de ontwikkeling van een CCS-markt op de korte termijn interventie van de overheid nodig is in het proces van tariefstelling, ontwikkeling van infrastructuur en uitbreiding van subsidies voor CCS buiten Nederland.
Slechts één optie
CO2-uitstoters hebben minder opties om hun CO2-uitstoot te verminderen, daarom is CCS een belangrijk instrument om de voorgestelde klimaatdoelstellingen te halen. Op dit moment zijn er twee CCS-projecten in Nederland: Porthos en Aramis. Porthos, een joint venture van EBN en Gasunie, is al volgeboekt. De andere mogelijke optie is Aramis, een joint venture van TotalEnergies, Shell Nederland, EBN en Gasunie.
De capaciteit van Aramis wordt geschat op 22 MtonCO2/jaar. Deze capaciteit is vergelijkbaar met de totale CO2-emissiereductie van de Nederlandse industrie voor 2030. Het is daarom niet efficiënt om infrastructuur van een concurrerende partij te ontwikkelen. Bovendien kan de SDE++ subsidie alleen worden gegeven aan CO2-uitstoters die hun emissies in Nederland opslaan. Omdat er maar één optie is voor CO2-transport, constateert professor Mulder dat de marktpositie van CO2-uitstoters zwak is.
Dubbele rollen
Asymmetrie in informatie is een andere onvolkomenheid van de CCS-markt op korte termijn. TotalEnergies en Shell zijn opslagbeheerders maar maken ook deel uit van het Aramis-project. Het is mogelijk dat deze partijen meer informatie hebben over de kosten en mogelijk invloed hebben op de tarieven en de voorwaarden voor toegang tot de CCS-infrastructuur, wat het voor andere partijen moeilijker maakt om een concurrerend aanbod te doen.
Om de asymmetrie in informatie te overwinnen, wordt in het onderzoek voorgesteld dat de overheid toezicht houdt op de markt, ten minste totdat de CCS-markt concurrerend is. Dit zou moeten gebeuren door zo snel mogelijk extra wettelijke taken te geven aan toezichthouder ACM voor de tarieven en aan de SodM voor de toegangsvoorwaarden. En als de markt concurrerend wordt, kan het toezicht op de tarieven worden afgebouwd.
Acties overheid
In een reactie op het rapport vermeldt het ministerie dat de ontwikkeling van de CCS-markt zal worden gemonitord via het MIEK en het NPVI. Ook onderzoekt het ministerie de uitbreiding van de SDE++ subsidie naar projecten buiten Nederland. Het ministerie kondigt aan om in gesprek te gaan met de ACM en SodM om een actief toezicht te ontwikkelen, en om ervoor te zorgen dat EBN als opslagpartij op een niet-discriminerende manier zal participeren in alle projecten van opslagaanbieders.