Verzilveren potentieel duurzame waterstof projecten vraagt om daadkracht en realisme
Nederlandse clusters gezamenlijk op één na grootste waterstofland van Europa
De Nederlandse haven- en industrieclusters vormen gezamenlijk het op één na grootste waterstofland van Europa. Om het potentieel te verzilveren zijn realistische doelstellingen nodig die met daadkracht worden omgezet in een routekaart voor bestaande en toekomstige afnemers van waterstof, en zekerheid van een afzetmarkt voor producenten van waterstof. Belangrijke ingrediënten: gelijk speelveld en concurrentiepositie t.b.v. financieringsbereidheid, robuuste systeemintegratie waterstof en elektriciteit, kostentoerekening infrastructuur, combinatie van blauwe en groene waterstof en koppelingen tussen spelers in de keten. Met een integrale aanpak komen klimaatdoelstellingen dichterbij en kan Nederland een attractief vestigingsklimaat voor industrie blijven.
Systeemintegratie
De realisatie van infrastructuur voor elektriciteit en waterstof(dragers) binnen de lokale haven- en industrieclusters én de (inter)nationale connectie van deze clusters is essentieel om de productie- en afzetmarkt voor waterstof al in een vroege ontwikkelfase te vergroten. Voldoende duurzame elektriciteit en transportcapaciteit is een wezenlijk onderdeel van de waterstoftransitie. Dit geldt voor groene waterstofprojecten, maar zeker ook voor elektrische vermogens die nodig zijn voor blauwe waterstofprojecten (CCS).
Financiering
Naast ondersteuning van investeringsvoornemens (capex-subsidies) moet er meer oog zijn voor operationele subsidies, zeker in de dynamische opstartfase van de waterstofmarkt. Dit is belangrijk om het grote prijsverschil tussen grijze en duurzame waterstof te verkleinen en daarmee zekerheid te bieden aan zowel producenten als afnemers van waterstof. Met het bieden van ruimte in de energiebelasting voor waterstof en de kostentoerekening (investeringen) en -verdeling (daadwerkelijk- en piekverbruik) van infrastructuurkosten kan de overheid hierin sturen. Een gelijk speelveld tussen de verschillende EU-lidstaten over de netwerkkosten voor waterstof én elektriciteit, subsidies en belastingen is hierbij essentieel om de concurrentiepositie en het vestigingsklimaat te verbeteren. De stapeling van energiegerelateerde kosten in Nederland is op dit moment één van de grote knelpunten voor de Nederlandse energie-intensieve industrie om te kunnen concurreren én verduurzamen.
Flexibiliteit
Zeker in de opstartfase van de waterstofmarkt is een combinatie van groene en blauwe waterstof en andere low carbon waterstofvarianten noodzakelijk om een waterstofvoorziening en -markt te kickstarten, om uiteindelijk de transitie door te maken naar groene waterstof. Dat vereist een haalbare, tijdige en realistische implementatie van van Europese regulering (EU Hydrogen & Gas package, RED-III), bijvoorbeeld met een ingroeipad van RFNBO's (Renewable Fuels of Non-Biological Origin). En flexibiliteit tijdens de initiële invoering van de afnameverplichting waardoor de systeemfunctie van waterstof maximaal benut wordt. Dat vraagt ook om een gelijk speelveld tussen de EU-lidstaten, maar moet ook rekening houden met de concurrentiepositie met onder meer de VS.
Bron: gezamenlijke oproep van de Nederlandse haven- en industrieclusters (2-pager)