Het kabinet wil Yara Sluiskil een financiële bijdrage geven van 30 mln euro om vanaf 2026 tot maximaal 0,8 Mton CO2 emissie te reduceren via CCS. Minister Adriaansens (EZK) meldde dit aan de Tweede Kamer in een brief over de voortgang verduurzaming industrie, met maatwerkafspraken met naast Yara ook LyondellBasell en Tata Steel Nederland, en besluitvorming zoutwinning Haaksbergen.
Project
Yara Sluiskil, een producent van kunstmest met als belangrijke bouwsteen ammoniak, wil CO2 dat vrijkomt bij haar productieprocessen afvangen en per schip transporteren naar Noorwegen, om die CO2 daar op te slaan in een ondergrondse opslagfaciliteit. Het CCS-project moet in 2026 operationeel zijn. Dat is eerder dan het Porthos-project in de Rijnmond dat eerder deze maand groen licht kreeg van de rechter en investeerders.
Maatwerkafspraak
Met Yara Sluiskil is op 11 juli 2023 een Expression of Principles (EoP) ondertekend, die verder wordt uitgewerkt in een Joint Letter of Intent (JLoI). Onderdeel van de verduurzamingsplannen van Yara Sluiskil is de realisatie van een ambitieus CCS-project waarmee vanaf 2026 tot maximaal 0,8 Mton CO2-reductie per jaar kan worden gerealiseerd. In totaal wil Yara jaarlijks 1,5 Mton CO2-reductie realiseren (2030). Om gebruik te maken van de CCS-technologie en om met het CCS-project vanaf 2026 CO2 op te kunnen slaan is het noodzakelijk voor het bedrijf om - vooruitlopend op de beoogde maatwerkafspraak - nu al een investeringsbeslissing te nemen en daarmee te investeren in de technologie en het project. Voor het nemen van de investeringsbeslissing heeft Yara verzocht om de investeringsrisico’s – die samen hangen met het uiteindelijke CO2-transport en het gebruik van de opslagfaciliteit - te mitigeren middels een financiële bijdrage van het Rijk. De minister is bereid om vooruitlopend op het reguliere maatwerktraject reeds de investering in dit project te ondersteunen met een eenmalige financiële bijdrage van 30 mln euro op een volledig investeringsbedrag van 194 mln euro. De bijdrage wordt gefinancierd uit de voor de maatwerkaanpak en NIKI bestemde middelen van het Klimaatfonds (begroting 2024, na goedkeuring door het parlement). De minister neemt dit besluit na een positief advies van de Adviescommissie Maatwerkafspraken Verduurzaming Industrie (AMVI), een analyse van de financiële vraag en overeenstemming met de Europese staatssteunkaders. Daarnaast is er een zogenoemde ‘terugsluis’ opgenomen die Yara Sluiskil verplicht om subsidie gedeeltelijk of volledig terug te betalen indien aan het einde van het project blijkt dat deze niet (volledig) nodig bleek te zijn.
Voortgang
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “het is goed te vernemen dat er inmiddels 9 getekende EoP’s liggen met een ambitie om ca. 11 Mton CO2 te reduceren in 2030. Dat is ruim tweederde van de verduurzamingsopgave van de top-15 grootste industriële uitstoters in ons land. Het kabinet laat met haar besluit t.a.v. Yara zien dat het pro-actief kan en wil handelen om de ambitieuze opgave ook te realiseren door risico’s bij de realisatie mee weg te nemen. Het gebruik van CCS is cruciaal in het terugdringen van de uitstoot van CO2, het behalen van de klimaatdoelen en het doormaken van de energietransitie. Een belangrijke bijdrage van het Yara-project is dat het mogelijk gaat worden om per schip landsgrensoverschrijdend CO2 op te gaan slaan binnen de invloedssfeer van de Europese Unie. Daarmee kennen we naast een gemeenschappelijke energiemarkt ook een gemeenschappelijke bijdrage aan de benodigde emissiereductie.”
VEMW heeft een SectorTeam opgericht om de gezamenlijke belangen van CCS-gebruikers te behartigen. Binnenkort verschijnt een bijgewerkte en up-to-date versie van het in 2022 gepubliceerde CCS position paper.
Bron: ministerie van EZK