ACM verwacht dat tarieven netbeheerders fors stijgen

Transitie

Vanwege de omschakeling van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energie wordt er steeds minder aardgas gebruikt en moet er steeds meer – hernieuwbare -elektriciteit getransporteerd worden. Met name de industrie en de gebouwde omgeving gaan hun warmtebehoefte elektrificeren, en ook de mobiliteit (auto’s en bussen) gaat van brandstof naar stroom. Om dat mogelijk te maken moeten netbeheerders de komende jaren vele miljarden euro’s investeren in de uitbreiding en aanpassing van netten. Deze kosten voor de energietransitie worden door de elektriciteitsgebruikers (noot: invoeders kennen een nultarief)  gezamenlijk betaald via de transporttarieven.

Voor een groot deel worden de tariefstijgingen veroorzaakt door de toenemende kosten die netbeheerders moeten maken om de netbalans te handhaven en netverliezen te compenseren. Door de intermitterende productie van hernieuwbare energie (zond en wind) en de daardoor verschuivende balans tussen aanbod en vraag moet de netbeheerder méér elektriciteit inkopen, waarbij de marktprijzen van die elektriciteit ook nog eens toegenomen zijn.

Een opdrijvend effect is ook een uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb), dat in juli dit jaar heeft bepaald dat regionale netbeheerders extra financiële ruimte moeten krijgen voor investeringen in de energietransitie. De ACM heeft besloten deze extra inkomsten voor RNB’s (in totaal ca. 2 mrd euro) over de komende 3 jaar te verdelen. Voor 2024 gaat het om een bedrag van ca. 0,5 mrd euro. Voor TenneT wordt deze extra ruimte (in totaal ca. 0,2 mrd) na 2024 in de tarieven verwerkt.

Tariefstijging 2024

Landelijk netbeheerder TenneT heeft in juni 2023 al aangekondigd dat de tarieven als gevolg van de gestegen energieprijzen flink zullen stijgen: op de hoogspanningsnetten met 50-80 procent (!).

In 2023 betaalden alle gebruikers van de regionale elektriciteits- en gasnetten in totaal ca. 6 mrd euro aan transportkosten. Dit zal in 2024 naar verwachting oplopen tot ca. 7 mrd euro. Gebruikers van het hoogspannings- en extrahoogspanningsnet van TenneT betaalden in 2023 ca. 1,3 mrd euro aan transportkosten. Dit zal in 2024 naar verwachting oplopen tot ca. 2,6 mrd euro: een verdubbeling!

Proces

De netbeheerders dienen hun tariefvoorstellen binnenkort in bij de ACM. De toezichthouder publiceert deze voorstellen begin oktober op de website en neemt eind november 2023 een besluit over de hoogte.

Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “wij maken ons ernstige zorgen over de kostenstijgingen waarmee de zakelijke energiegebruikers worden geconfronteerd. Wij begrijpen heel goed dat de investeringen in de netten hard nodig zijn om de elektrificatie van een deel van onze energievoorziening mogelijk te kunnen maken. Naast de investeringskosten legt ook een lagere benutting van de elektriciteitsnetten een druk op de tarieven. Immers, het aanbod van hernieuwbare elektriciteit is intermitterend. Netbeheerders zien hun inkoopkosten voor energie en vermogen snel stijgen. En dan is er ook nog een fors toenemende belastingdruk op het gebruik van energie. We krijgen steeds meer signalen van bedrijven dat hun marge geheel verdampt – of erger nog - met de stijging van alle energiegerelateerde productiekosten. Wij zien dat als een ernstige bedreiging voor de economische positie en het Nederlandse vestigingsklimaat van de industrie in meerdere bedrijfstakken. Reden voor ons om een initiatief te nemen om over 3 weken met de betrokken partijen in de keten (bedrijven, beleidsmaker, toezichthouder, netbeheerders) aan tafel te gaan zitten om én de urgentie van de uitdagingen op de agenda te krijgen én oplossingsrichtingen te identificeren.”

Bron: ACM, VEMW