Aanscherping energiesparingsplicht voor bedrijven en instellingen per 1 juli 2023

Besparingsplicht

Energiebesparing is naast de opwek en het gebruik van hernieuwbare energie een belangrijke mogelijkheid om de CO₂-uitstoot te verminderen. Veel bedrijven en instellingen zijn nu al verplicht om energiebesparende maatregelen te nemen die zich in vijf jaar of minder terugverdienen. Om het besparen van energie verder te stimuleren scherpt het kabinet – zoals eerder aangekondigd - de energiebesparingsplicht voor bedrijven en instellingen per 1 juli 2023 aan. Daarmee vallen meer maatregelen en meer bedrijven en instellingen onder de plicht. De energiegrootverbruikers moeten uiterlijk op 1 december 2023 via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) rapporteren over de maatregelen.

Aanpassingen

De bestaande energiebesparingsplicht is op diverse punten aangescherpt. Zo is de doelgroep per 1 januari 2023 uitgebreid naar bedrijven en instellingen die onder het Europese emissiehandelssysteem (EU-ETS) vallen. Ook bedrijven die een omgevingsvergunning milieu nodig hebben, zoals afvalverwerkingsbedrijven en bedrijven in de zware industrie, vallen vanaf 1 juli 2023 onder de plicht. Naast een uitbreiding van de energiebesparende maatregelen worden ook maatregelen voor de productie van of de overstap op hernieuwbare energie(dragers) verplicht. Mits deze een terugverdientijd hebben van vijf jaar of minder hebben en leiden tot een verlaging van de CO₂-uitstoot.

Onderzoeks- en informatieplicht

Vestigingen van bedrijven en instellingen met een jaarlijks gebruik vanaf 50 MWh elektriciteit of 25.000 m³ aardgas(equivalent) hebben een informatieplicht om te rapporteren over de uitgevoerde en nog uit te voeren maatregelen. Hiervoor kunnen bedrijven en instellingen gebruik maken van de – uitgebreide -‘Erkende maatregelenlijst energiebesparing’ (EML). Op deze lijst staan 149 maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder per bedrijfsactiviteit opgenomen.

Voor grote energiegebruikers in bepaalde sectoren met een jaarlijks gebruik vanaf 10 GWh elektriciteit of 170.000 m³ gas(equivalent) geldt een onderzoeksplicht. Deze bedrijfsvestigingen moeten een onderzoek uitvoeren naar alle kosteneffectieve maatregelen en een uitvoeringsplan opstellen voor maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder. De terugverdientijd van maatregelen wordt volgens een vastgelegde methodiek bepaald. Om zeker te weten of bedrijfsvestigingen een informatieplicht of onderzoeksplicht hebben kunnen zij gebruik maken van een stappenplan van RVO.

Toezicht en handhaving op de energiebesparingsplicht, en de daarbij behorende informatie- en onderzoeksplicht, is al deels en wordt vanaf 1 juli 2023 volledig belegd bij de 29 regionale omgevingsdiensten. Hiervoor is extra capaciteit beschikbaar gesteld, met name ook voor de handhaving op de ETS-bedrijven.

Reflex

Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: "Besparingsprojecten worden beleidsmatig versimpeld tot terugverdientijden van investeringen in maatregelen. Gebleken is dat onder meer tal van organisatorische en technologische zaken en ontbrekende kennis bij bedrijven barrières vormen om besparingsprojecten te realiseren. De politieke reflex om doelen aan te scherpen en extra te handhaven leidt vooralsnog niet tot de gewenste uitkomst. Uit onderzoek blijkt dat versnelling van industriële energiebesparing door barrières te identificeren en te slechten, factoren meer oplevert aan energiebesparing en voor veel minder geld dan de 56 mln euro die voor extra handhaving gereserveerd is.”