Oplossen netcongestie elektriciteit door netverzwaring, -uitbreiding én flexibele benutting capaciteit
Voldoende transportvermogen essentiële randvoorwaarde voor verduurzaming industrie
Het tekort aan transportcapaciteit op de elektriciteitsnetten begint maatschappelijk steeds meer te knellen. Voor burgers en bedrijven. Reden voor de Minister voor Klimaat en Energie om de Tweede Kamer te informeren over de situatie op de netten. Het netcapaciteitstekort wordt geadresseerd via het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN), waarbij de eerste prioriteit is om het net te verzwaren en uit te breiden. Flexibiliteit is de sleutel om te voorkomen dat Nederland op slot gaat tijdens de verbouwing van het elektriciteitsnet.
Maakbaarheidsprobleem
In de Kamerbrief benoemt de Minister van K&E de begrenzingen aan het vermogen van elektriciteitsnetbeheerders om in de volledige vraag aan transport te voldoen (verder: het maakbaarheidsprobleem). Beperkend zijn verschillende knelpunten, zoals het gebrek aan arbeidscapaciteit, de lange doorlooptijden voor de vereiste vergunningen (o.a. ten gevolge van de stikstofproblematiek), de ruimtelijke inpassing van grotere uitbreidingsprojecten en de beschikbaarheid van materialen. Het maakbaarheidsprobleem leidt ertoe dat er een verschil zit tussen de investeringen die netbeheerders in hun investeringsplannen opschrijven, en de investeringen die noodzakelijk zouden zijn om aan de volledige transportbehoefte te voldoen. Dit gat tussen wat gepland staat, en wat nodig zou zijn, zal als 'maakbaarheidsgat' door de netbeheerders in de investeringsplannen eind 2023 inzichtelijk worden gemaakt. VEMW heeft samen met andere representatieve organisaties gepleit voor het inzichtelijk maken hiervan.
Flexibiliteit voor verschillende doelen
De Kamerbrief maakt onderscheid tussen de verschillende doelen waartoe flexibel verbruik kan worden ingezet. Zo kan een aangeslotene besluiten zijn verbruik af te stemmen op de schommelende elektriciteitsprijs (prijsprikkel), kan hij bijdragen aan het handhaven van de balans op het elektriciteitsnet (prijsprikkel), of kan hij - al dan niet verplicht - deelnemen aan congestiemanagement (spelregels) om overbelasting op het net te voorkomen. Dit onderscheid is belangrijk, aangezien deze verschillende manieren van het inzetten van flexibel vermogen verbonden zijn aan verschillende prikkels en regels. Congestiemanagement is per definitie tijdelijk (ter overbrugging van een netverzwaring) en geografisch afgebakend. Door het sterk toenemende aandeel duurzame opwek zullen schommelende elektriciteitsprijzen echter een langdurig(er) onderdeel van de elektriciteitsmarkt worden.
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: "De Kamerbrief geeft een grotendeels nauwkeurige omschrijving van de huidige congestieproblematiek en benoemt zowel de noodzaak van netverzwaring en netuitbreiding, als ook de flexibele benutting van de beschikbare capaciteit. Daarbij moet het voldoende haalbaar en aantrekkelijk zijn voor netgebruikers, waaronder de industrie om flexibiliteit aan het systeem te bieden. Wij achten het van groot belang dat de actiepunten die in de brief zijn benoemd voortvarend worden opgepakt, om zeker te stellen dat ook in de toekomst het net de markt blijft faciliteren. Alleen met voldoende beschikbare transportcapaciteit en betaalbare elektriciteit worden grootverbruikers in staat gesteld tijdig te verduurzamen in Nederland. Wanneer zij geen handelingsperspectief hebben om tijdig de noodzakelijke stappen te zetten, worden de doelstellingen ook niet op tijd gehaald en betalen de grootverbruikers maar liefst twéé keer: éérst door de ingestelde normering en beprijzing en vervolgens door de investeringen in duurzame productieinstallaties."