Leveringszekerheidsrisico's elektriciteit nemen verder toe

Monitoring

TenneT stelt jaarlijks een 'Monitoring Leveringszekerheid' op om de minister van Economische Zaken te informeren over de stand van zaken m.b.t. de landelijke elektriciteitsvoorziening. De resultaten van de nieuwe monitor die vorige week is verschenen geven TenneT weliswaar geen directe aanleiding om EZK te adviseren maatregelen te treffen om de leveringszekerheid op de korte tot middellange termijn (2022-2025) in Nederland te waarborgen, maar voor de periode daarna (2025-2030) is het beeld anders. De verdere afname van het thermisch regelbaar productievermogen en de toename van de vraag resulteren voor die (middel)lange termijn in een grotere wederzijdse afhankelijkheid van Noordwest-Europese landen om aan hun leveringszekerheid te voldoen. Door een afnemende mogelijkheid voor ondersteuning vanuit omringende landen neemt het belang van voldoende beschikbare flexibiliteit aan vraag en/of aanbodzijde binnen Nederland juist toe.

In de ons omringende landen is er t.o.v. vorige edities sprake van een versnelling van de afname van beschikbaar regelbaar vermogen, waardoor de leveringszekerheidsrisico’s voor Nederland toenemen. TenneT acht het van belang om de ontwikkelingen in het buitenland nauwlettend te blijven vormen. Nationale beleidsvoornemens in andere landen kunnen immers leiden tot een afname van regelbaar vermogen, bijvoorbeeld door extra buitenbedrijfstellingen van fossiele productie-installaties en kerncentrales.

De afname van de leveringszekerheid leidt volgens TenneT rond 2030 voor het eerst in het basisscenario tot een overschrijding van de leveringszekerheidsnorm. De mate van overschrijding van de norm hangt nauw samen met de aanname voor de beschikbare hoeveelheid flexibiliteit, bijvoorbeeld uit batterijcapaciteit of beschikbare vraagsturing. De huidige aannames zijn onder andere gebaseerd op aanvragen van marktpartijen voor aansluiting van batterijcapaciteit. De daadwerkelijk realisatie is onzeker. Het is daarom volgens TenneT van belang dat er actie wordt ondernomen om te verzekeren dat de markt tijdig voldoende flexibiliteit aan de vraag- en aanbodzijde kan realiseren om de leveringszekerheid te blijven waarborgen.

Elektrificatie

Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: "In Nederland en andere EU-lidstaten wordt onder meer in de industrie, de gebouwde omgeving en de mobiliteit ingezet op elektrificatie van de energievraag. Daarnaast neemt het operationeel vermogen van gas- en kolencentrales af, waar het aandeel van decentraal en weersafhankelijk duurzaam opwekvermogen fors toeneemt. Deze ontwikkeling is beleidsmatig ingezet met onder meer het Klimaatakkoord in 2019 en is daarna uitgewerkt in onder meer Regionale Energiestrategieën (RES), Cluster Energiestrategieën (CES) en het programma Energie Hoofdstructuur (PEH). TenneT rapporteert nu voor het derde achtereenvolgende jaar en in toenemende mate dat de leveringszekerheidsrisico's toenemen. Waarbij rond 2030 zelfs in het basisscenario de leveringszekerheidsnorm wordt overschreden. Wij maken ons zorgen over deze trend, omdat dit betekent dat de voorzieningszekerheid waar onze maatschappij op is gebouwd niet langer geborgd kan worden. Er zijn ook rapporten opgesteld hoe dit tekort kan worden voorkomen. Het is daarom zaak dat de Minister uitvoering geeft aan het rapport 'Naar een CO2-vrij elektriciteitssysteem in 2035'. In dit rapport zijn de noodzakelijke maatregelen uiteengezet om het door TenneT geschetste tekort aan CO2-vrij regelbaar vermogen af te wenden."