De onderhandelaars van de Europese Raad en het Europees Parlement hebben een voorlopig en voorwaardelijk akkoord bereikt over het CBAM-mechanisme voor koolstofgrenscorrectie (Carbon Border Adjustment Mechanism). Het akkoord moet nog worden bevestigd en goedgekeurd door de Raad en het Parlement.
Mechanisme
CBAM is een belangrijk onderdeel van het Europese klimaat actiepakket. Het mechanisme moet de invoer van goederen (producten in koolstofintensieve sectoren) die voldoen aan de hoge klimaatnormen van de 27 lidstaten - door bedrijven van buiten de Europese Unie - stimuleren. CBAM beoogt tot een eerlijke regeling voor geïmporteerde goederen te komen en een gelijk speelveld te bevorderen voor de bedrijven die produceren in de Europese Unie. Partners van buiten de Unie moeten zo aangespoord worden om mee te doen aan de klimaatinspanningen. Het mechanisme moet, geheel volgens de internationale handelsafspraken, voorkomen dat de inspanningen van de EU om haar broeikasgasemissies te verminderen, worden tenietgedaan doordat de productie zich verplaatst naar niet-EU-landen met een minder ambitieus klimaatbeleid, of door invoering van meer koolstofintensieve producten waarbij de uitstoot van broeikasgassen buiten de EU toeneemt.
Akkoord
Het voorlopige akkoord, dat vanaf oktober 2023 operationeel moet zijn, is afhankelijk van enkele gerelateerde kwesties in andere wetgevingsvoorstellen, zoals de geleidelijke afschaffing van gratis EU-ETS emissierechten voor CBAM-sectoren en maatregelen om koolstoflekkage bij de uitvoer te voorkomen. Aanvankelijk zal de CBAM-verordening alleen gelden voor een aantal specifieke producten in enkele van de meest koolstofintensieve sectoren: ijzer en staal, cement, meststoffen, aluminium, elektriciteit en waterstof, en ook voor sommige precursoren en een beperkt aantal producten die in de voortbrengingsketen worden geproduceerd. CBAM heeft ook betrekking op indirecte emissies, die in de verordening worden gedefinieerd.
In een eerste fase zal een vereenvoudigde CBAM-verordening gelden, met enkel rapportageverplichtingen,met als doel het verzamelen van gegevens. Daarna treedt het volledige CBAM in werking via een geleidelijke invoering. Die moet gelijk opgaan met de afschaffing van de gratis EU-ETS emissierechten voor de betrokken sectoren. Die afschaffing maakt onderdeel uit van het herziene EU-emissiehandelssysteem (ETS). Hiermee moet geborgd worden dat CBAM verenigbaar is met internationale handelsafspraken en moet koolstoflekkage worden voorkomen. Over de financiering van de administratieve uitgaven van de Europese Commissie, die veel gecentraliseerde administratieve taken op zich zal nemen voor het CBAM, moet worden beslist volgens de jaarlijkse begrotingsprocedure van de EU.