Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) heeft op 17 november via een Kamerbrief de Tweede Kamer geüpdatet over het schaarse transportvermogen op het elektriciteitsnet. In deze kamerbrief ligt de nadruk teveel op flexibiliteit en onvoldoende op netverzwaringen.
Maakbaarheidsprobleem
In de Kamerbrief wordt beknopt het maakbaarheidsprobleem benoemd. Deze term is door de onafhankelijk toezichthouder Autoriteit Consument en Markt (ACM) gemunt en betekent 'de beperkte mogelijkheid om de nodige netcapaciteit te realiseren vanwege bijvoorbeeld het personeelstekort, materiaalschaarste en langlopende vergunningsprocedures'. VEMW benadrukt dat de zuivere oplossing voor de huidige congestieproblematiek bestaat uit het versneld oplossen van het maakbaarheidsprobleem. Het toepassen van flexibiliteit in het kader van congestiemanagement helpt de economische schade tijdens de netverzwaring te beperken. Daarnaast kan flexibiliteit als alternatief voor netverzwaringen, zoals omschreven in het kader 'verzwaren tenzij', uiteraard een nuttige bijdrage leveren om netverzwaringen te voorkomen.
Faciliteer balanceringsdiensten
De minister benoemt flexibiliteit ten opzichte van twee systeembehoeften: het verhelpen van netcongesties en het beter aansluiten bij een fluctuerend aanbod van duurzaam opgewekte elektriciteit. Voor congestiemanagement kan een aanbod van flexibiliteit worden afgedwongen, vanuit de elektriciteitsmarkten zal een prijsprikkel ontstaan om weersafhankelijk elektriciteit te verbruiken. Niet nadrukkelijk benoemd, wordt de flexibiliteit die noodzakelijk zal zijn voor het balanceren van het elektriciteitsnet. Grootverbruikers bieden dit meestal aan in de vorm van noodstroom, ook wel bekend als mFRR. Het aanbod hiervan wordt nog onnodig belemmerd; het wegnemen van deze belemmeringen zou het ontsluiten van flexibiliteit ten goede komen. De belangrijkste belemmering is de vereiste dat noodvermogen in blokken van 24-uur moet worden aangeboden.
Netbeheerder moet wettelijke middelen benutten
TenneT heeft eerder aangekondigd onderzoek te doen naar partijen die flexibiliteit kunnen aanbieden ter voorkoming van congestie. Daarmee geven netbeheerders uitvoering aan hun wettelijke verplichting tot het onderzoeken van congestiemanagement alvorens zij congestie mogen vaststellen.
Verrassend bij deze aankondiging is dat netbeheerders vanuit de Netcode Elektriciteit zijn toegestaan om in geval van voorziene congestie, aangeslotenen tot 1 MW te verplichten congestiediensten aan te bieden. Deze verplichting geld zowel onder het oude (huidige) regime van congestiemanagement als onder het nieuwe regime dat per 25 november in werking treed. Aangeslotenen bepalen daarbij zelf de prijs van hun congestiedienst. De beperkte benutting van deze verplichtingsmogelijkheid kan mede verklaren waarom, zoals door TenneT gesteld, 10 procent van het flexibel vermogen wordt benut.