Minister Jetten (K&E) is voornemens om lagere overheden bij wet zeggenschap te geven over warmtenetten voor de gebouwde omgeving. VEMW vraagt zich af welk probleem daadwerkelijk wordt opgelost met dit voornemen.
Zeggenschap
De private warmtenetten in Nederland worden onder meer gevoed met restwarmte van elektriciteitscentrales, afvalverbrandingsinstallaties en de industrie. In de Warmtewet zou volgens minister Jetten (Klimaat en Energie) geregeld moeten worden dat publieke instanties - lokale 'energiebedrijven' - zeggenschap krijgen over de warmtenetwerken via een meerderheidsbelang. Gemeenten zijn al verantwoordelijk voor het aardgasvrij maken van de gebouwde omgeving in hun gebied. Private warmtebedrijven zoals EnNatuurlijk en Vattenfall kunnen volgens de minister een rol blijven vervullen, maar niet de rol die zij nu hebben.
Overgangsperiode
De bestaande belangen van private partijen zouden nog enige tijd blijven bestaan. Er zou een overgangsperiode van zeven jaar komen waarin deze partijen nog warmtenetten mogen aanleggen. Het recht om deze voorzieningen te exploiteren zou dan 30 jaar blijven bestaan om de investeringen terug te kunnen verdienen.
Probleemoplossing
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: "het kabinet probeert met de stap de zeggenschap over de warmtenetten via de warmtewet vanaf 2024 geleidelijk in publieke handen te brengen en de burger het vertrouwen te geven dat de kosten voor de voorziening beheersbaar blijven. Ons inziens biedt die stap geen enkele garantie dat de voorziening doeltreffender en de kosten doelmatiger zullen zijn. Een publieke zeggenschap zal leiden tot een grotere politieke inmenging met een risico op willekeur. Bovendien zijn er niet veel gemeenten die beschikken over de noodzakelijke kennis en expertise en dan gaat het niet alleen over kleinere gemeenten zoals in Rotterdam is gebleken. De publiek-private discussie gaat voorbij aan de echte problemen die maken dat de warmtenet voornemens het Klimaatakkoord nog onvoldoende uit de verf komen. Net als de groen-gasvoorziening is ook de warmtevoorziening niet goed georganiseerd (rollen, taken, bevoegdheden in de voorzieningsketen) en zijn de competenties, kennis en de belangen in de keten zeer verschillend. De vraag dringt zich dan ook op welk probleem daadwerkelijk wordt opgelost met een meerderheidsbelang van lagere overheden in warmtenetten. Op zijn minst is er nu duidelijkheid en inzicht vereist in de voorziene oplossing. Bijvoorbeeld in de prikkels in het systeem om tot doeltreffende en doelmatige voorzieningen te komen, daar waar de minister de rol en bevoegdheden van private partijen in wil gaan perken".
Zienswijze VEMW Warmtewet