Kanttekeningen VEMW bij randvoorwaardelijk geborgde gasvoorziening
Alertheid geboden met inzet van alle mogelijke maatregelen
GTS heeft onderzocht dat de komende winter in Nederland geen gastekort hoeft op te treden bij een mogelijk volledig wegvallen van Russisch gas in Europa gedurende een jaar. Een verplichte afschakeling van een groep grootverbruikers zou dan niet nodig zijn. Goed nieuws, zeker omdat een keten-effecten-onderzoek bevestigt dat zo’n afschakeling tot maatschappelijke en economische ontwrichtingen leidt, maar juist in de randvoorwaardelijkheid schuilt volgens VEMW het gevaar.
De komende winter hoeft in Nederland geen gastekort op te treden, mits voldaan wordt aan een aantal randvoorwaarden. Dat blijkt uit een onderzoek van Gasunie Transport Services (GTS) naar de gevolgen voor Nederland van een mogelijk volledig wegvallen van Russisch gas in Europa gedurende een jaar. Daardoor zou een verplichte afschakeling van een groep grootverbruikers in de komende winter niet nodig zijn. Dat lijkt goed nieuws, zeker omdat een keten-effecten-onderzoek bevestigt dat zo’n afschakeling tot maatschappelijke en economische ontwrichtingen leidt, maar juist in de cumulatieve randvoorwaardelijkheid schuilt volgens VEMW het gevaar. Reden genoeg om zeer alert te blijven op de ontwikkelingen en tijdig in te zetten op alle mogelijke doelmatige maatregelen.
Opvang uitval
Uit haar onderzoek concludeert GTS dat de gevolgen voor Nederlandse gebruikers van een eventuele uitval van de leveringen van Russisch aardgas aan Europa voldoende kan worden opgevangen in de aankomende winter. GTS gaat er daarbij onder meer vanuit dat de huidige circa 20 procent lagere gasvraag vanwege de hoge gasprijzen aanhoudt, en de Nederlandse gasopslagen voor minstens 80 procent worden gevuld. Daarbij is de verwachting dat ook wanneer de huidige onderbreking van Nord Stream 1 langer duurt, de gasopslagen voldoende gevuld kunnen worden om het vullingsdoel van 80 procent te halen. Een verdere voorwaarde is dat de LNG-terminals in Nederland, België en het Verenigd Koninkrijk volledig benut blijven, waarbij de Nederlandse LNG-capaciteit wordt verdubbeld (van 12 naar 24 bcm) door de uitbreiding van Gate terminal en de nieuwe EemsEnergyTerminal.
Een verdere randvoorwaarde is dat de import van aardgas door Duitsland vanuit Nederland wordt beperkt door een maximum van 35 bcm van west naar oost in het Duitse transportnet in te stellen, waar de L-gas markt (‘Groningengas’) in omringende landen (Duitsland, België en Frankrijk) - die afhankelijk is van aanbod uit Nederland - wel kan worden bediend. Tot slot stelt GTS vast dat er geen capaciteitsbegrenzing op de Nederlandse kolencentrales is en dat extra productie uit het Groningenveld de komende maanden niet nodig lijkt te zijn.
Gevaar
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “De boodschap dat in ieder geval in de komende winter een verplichte afschakeling van een groep grootverbruikers niet nodig is lijkt goed nieuws. Zeker omdat een bijna afgerond keten-effecten-onderzoek bevestigt dat zo’n verplichte afschakeling tot ongekende maatschappelijke en economische ontwrichtingen leidt. Echter, juist in de randvoorwaardelijkheid van de boodschap schuilt volgens VEMW het grote gevaar. Werkelijk alles moet meezitten als het gaat om een maximale LNG-aanvoer, het vullen van de bergingen, de afname van het gasverbruik, en de daadwerkelijke inzet van kolencentrales. Er zijn genoeg voorbeelden dat op zo’n cumulatieve randvoorwaardelijkheid geen verstandig beleid kan worden gevoerd. Volgens ons genoeg reden om zeer alert te blijven op de ontwikkelingen en tijdig in te zetten op alle mogelijke doelmatige maatregelen.”
Grünfeld vervolgt: “de gasmarkt is een internationale, inmiddels globale markt. Dat maakt dat we het ons politiek en beleidsmatig niet kunnen veroorloven om erop te vertrouwen dat LNG-gas maximaal onze kant op blijft stromen, en ons te beperken tot onze landsgrenzen vanuit ‘ons gas’. De regering dient dan ook alle opties open te houden en welwillend Duitse verzoeken om hulp tegemoet te treden. Om op die manier een nationale en Europees-regionale maatschappelijke en economische ontwrichting zoveel als mogelijk te voorkómen. Want zelfs al zou Nederland fysiek geen gas tekort komen, dan nog zullen de hoge prijzen en de mogelijke sluiting van bedrijven in Duitsland ook hier ingrijpende gevolgen hebben.”