De minister neemt vervolgstappen in realisatie waterstofmarkt
Met twee kamerbrieven probeert de minister duidelijkheid te scheppen over de infrastructuur en marktordening waterstof
Afgelopen woensdag nam minister Jetten voor Economische Zaken en Klimaat een belangrijke stap voor de realisatie van een waterstofmarkt in Nederland met de publicatie van de Kamerbrieven over de waterstofmarktordening en - infrastructuur. In deze brieven neemt de minister een voorschot op de wetgeving, infrastructuurplanning, kwaliteit, certificering, subsidiëring en de toekomstige nettarieven. VEMW is verheugd dat de minister belangrijke stappen zet voor de realisering van een toekomstige waterstofmarkt maar ziet nog meerdere verbeterpunten.
Infrastructuur
De minister kondigt aan dat HyNetwork Services (HNS), de toekomstig netbeheerder voor het waterstofnet, eerst in 2025 de clusters Noord Nederland, Noordzeekanaalgebied, Rotterdam Moerdijk en Zeeland en de verbindingen met Duitsland en België zal realiseren. Daarna, in 2027 wordt Chemelot aangesloten en wordt de waterstofbackbone afgemaakt. Deze netinfrastructuurplanning is gerealiseerd op basis van het kabinetsdoel van 3-4 GW elektrolyse in combinatie met 59 Expressions of Interest voor een aansluiting, waarvan 29 verbruikers van waterstof. Om een flexibel systeem te creëren en leveringszekerheid voor de verbruikers te waarborgen zijn op deze productie 3-4 zoutcavernes nodig welke in Noord- en Noordoost Nederland gerealiseerd moeten worden. Dit is te weinig voor het behalen van de waterstof doelstellingen in de RED.
Om HNS officieel aan te wijzen als netbeheerder gaat de minister de Energiewet in 2025 wijzigen. De minister stelt voor om tot 2031 een zogenaamd ‘hybride systeem van onderhandelde toegang’ met onderhandelde tarieven te hanteren met controle door de ACM. De minister doet dit zodat hij meer regie kan houden op de ontwikkeling en fasering van het systeem. Daarnaast wil de minister controle houden op de balans tussen het uitgangspunt ‘de gebruiker betaalt’ en de inzet van publieke middelen. Deze publieke middelen, maximaal 750 miljoen, dienen de vollooprisico’s te drukken. Vanaf 2031 zal waarschijnlijk een systematiek van gereguleerde derdentoegang gelden waarbij de toezichthouder, de ACM, de tarieven vaststelt. Hiernaast kondigt de minister een wettelijk kader voor waterstofnetten op regionaal niveau aan. Wat dit moet gaan inhouden is nog onduidelijk.
Hans Grünfeld, Algemeen Directeur van VEMW: “In de totstandkoming van het waterstofnet worden de belangen van de aangeslotenen veel te weinig geborgd. De betrokkenheid van gebruikers van het waterstofnet, voor wie het net wordt aangelegd, mist VEMW compleet, terwijl voor elektriciteit en gas dit in de wet verankerd is.”
Marktordening
Voor de werking van het marktsysteem is de marktordening cruciaal. Met een brief wordt de visie van het ministerie gegeven op de rol van de netbeheerder, netwerkbedrijven en commerciële partijen. De minister geeft het netwerkbedrijf breed de mogelijkheid om te participeren in opslag en import, mede om bij eventueel marktfalen in de opstartende markt te kunnen ingrijpen. Voor het netwerkbedrijf zullen dezelfde regels gelden als voor de rest van de markt. Veel van deze regels moeten eerst op Europees niveau vastgesteld worden als onderdeel van het gedecarboniseerd gaspakket.