Industrie in startblokken voor elektrificatie van energiebehoefte
Systeemdenken, innovatie en integratie sleutel voor realisatie projecten
De afgelopen jaren is een stevige versnelling ingezet in de kansen voor energietransitie. Het klimaatakkoord, het coalitieakkoord en de Fit-for-55-voorstellen hebben grote impact op de energievoorziening en het gebruik. Het EU-ETS prikkelt veel bedrijven om hun uitstoot te gaan verminderen. Op de korte termijn kan dat door energiebesparing en door elektrificatie van de energiebehoefte. En laat dat nu op de grenzen van de energievoorziening stuiten. Systeemdenken, innovatie en integratie zijn de sleutels om projecten te realiseren. Met die conclusie werd de VEMW Energiedag 2022 bij de TU Delft gisteren afgesloten.
Innovatie
Ruud van Ommen (hoogleraar TU Delft/directeur E-refinery) schetste een beeld van de groene elektrificatie in de industrie via elektrochemische routes en de E-refinery. Door gebruik van CO2 dat onder meer gewonnen kan worden middels ‘direct air capture’, en via CO en waterstof omgezet kan worden in organische bio-moleculen. In het lab, waar verschillende disciplines samenkomen wordt gewerkt aan schaalbare elektrochemische processen, waarbij zo min mogelijk kritische materialen zoals nikkel, zirkonium, platina en iridium worden gebruikt door te werken op nanoschaal.
Elektrificatie
Erik Koops (director Energy Transition & Utilities Avebe) toonde hoe aardappelzetmeelverwerker Avebe de omslag maakt van gasgedreven processen naar elektrificatie van de processen, waarbij het de e-boiler en membraantechnologie toepast en ook zelf de hernieuwbare elektriciteit opwekt door zonnepanelen, toegepast met meervoudig grondgebruik. De e-boiler heeft als voordelen dat het geen effecten heeft op het productieproces en de productkwaliteit en een relatief lage investering (capex) vergt.
Integratie
Joël Meggelaars (hoofd regulatory affairs van Ørsted) ging in op de ontwikkelingen m.b.t. de offshore windenergie. Ørsted is onder meer de ontwikkelaar van het onlangs geopende windpark op zee Borssele 1 en 2 en zet in op nieuwe tenders, zoals Hollandse Kust West. Als producent en leverancier zet het bedrijf nadrukkelijk in op integratie waarbij het samen met de industrie werkt aan de opwek van groene waterstof door middel van elektrolyse. Door vraag en aanbod te koppelen ontstaat er meer perspectief om tot business cases te komen. Om de ontwikkelingen in het licht van realisatie van de doelstellingen te versnellen zou de tender-aanpak wel aangepast moeten worden en moet nagedacht worden over een doeltreffende en doelmatige aanlanding en aansluitcapaciteit.
Energievoorziening
De bijdragen van de onderzoekers, producenten en gebruikers laat zien dat er veel mogelijk is als het om verduurzaming gaat en dat er ook al het nodige gebeurt. Echter, als de laatste weken een ding zeer evident is geworden, dan is het dat het energievoorzieningssysteem - de elektriciteitsinfrastructuur voorop - in haar voegen kraakt, met als dieptepunt de aankondiging dat de economische groei en elektrificatiebehoefte in Limburg en Noord-Brabant voor de komende 10 jaar ernstig geremd zullen gaan worden. Dick Weiffenbach (algemeen directeur Netbeheer Nederland) riep op tot systeemdenken in plaats van een one-size-fits-all aanpak, waarbij samenwerking om de elektriciteitsvoorziening in 2030 te kunnen verdubbelen cruciaal is, en dat vergt durf en leiderschap, met name van netbeheerders, waarbij het luisteren naar de klant misschien wel de achilleshiel is. Systeemdenken en integratie moeten er onder meer toe leiden dat de beschikbare transportcapaciteit beter benut wordt en waar mogelijk ontlast door transport te vermijden via een lokale en regionale koppeling van vraag en aanbod. De netgebruikers van VEMW roepen met urgentie op tot oplossingsgericht overleg, waarbij de keten wordt betrokken en ieder vanuit zijn eigen taken, rollen en bevoegdheden verantwoordelijkheid neemt.
VEMW, 17 juni 2022