Het risicoparaatheidsplan elektriciteit laat de rol van de energiegebruiker onderbelicht
Handleiding voor elektriciteitscrisis helder over risico’s en maatregelen, onduidelijk over rol energieverbruiker
Het Risk Preparedness Plan Elektriciteit 2022, ook bekend als het risicoparaatheidsplan, beschrijft de grootste risico’s voor de elektriciteitsvoorziening en benoemt de governancestructuur in het geval van een elektriciteitscrisis. Het risicoparaatheidsplan is een bron van veel nuttige informatie dat in samenhang met het Systeembescherming en -herstelplan, het Nationaal Risicoprofiel en het Nationaal Crisis Plan vaststelt hoe gehandeld dient te worden ten tijde van een crisis. VEMW is nauw betrokken bij deze plannen omdat ze van groot belang zijn voor de leveringszekerheid van elektriciteit. Helaas blijkt dat de positie van elektriciteitsverbruikers onderbelicht is in het risicoparaatheidsplan.
Crisisscenario's
Het risicoparaatheidsplan legt de crisisscenario’s, gebaseerd op de Europese crisisscenario’s van de ENTSO-e, uit en geeft ze een indicatie van de verwachte impact. Ook beschrijft het risicoparaatheidsplan de nationale procedures en maatregelen die gevolgd dienen te worden ten tijde van een crisis. Het grootste risico legt het plan bij het plaatsvinden van een cyberattack met het oog op het belang van de online infrastructuur voor het functioneren van het netwerk. Daarnaast is de Dunkelflaute voor het eerst toegevoegd als crisisscenario. Het gaat hierbij om een langere periode zonder wind of zon, waardoor er geen of te weinig duurzame energie geproduceerd kan worden. (winterperiode met weinig wind en zon). Dit scenario is toegevoegd omdat een Dunkelflaute, wanneer deze lang duurt, grote invloed kan hebben op het elektriciteitssysteem.
In het plan worden ook de meeste actoren, op de energiegebruikers na, beschreven in combinatie met hun rol ten tijde van een crisis en worden de maatregelen waar gebruik van gemaakt kan worden beschreven. De verschillende maatregelen gaan van het gebruiken van reservevermogen tot het afschakelen van netgebruikers door de TSO. Deze maatregelen dienen op een goede manier toegepast te worden zodat de netgebruikers niet onterecht worden benadeeld. Voor het afschakelen door de regionaal netbeheerder wordt een prioritering gehandhaafd bestaande uit:
1. Publieke orde en veiligheid en gezondheid
2. Kritieke processen in de industrie, utility en basis faciliteiten
3. Andere industrie, publieke gebouwen, bedrijven en consumenten.
Voor aangeslotenen op de landelijknetbeheerder wordt geen prioritering uiteengezet.
Hans Grünfeld, Algemeen Directeur van VEMW: “Leveringszekerheid van energie is van fundamenteel belang voor de bedrijfsvoering van de industrie. Wanneer bedrijven onverwacht moeten afschakelen kan dit grote gevolgen hebben en economische schade opleveren. Ook kan ongecontroleerd afschakelen de veiligheid van een installatie beïnvloeden wat een volgende crisissituatie kan veroorzaken. Daarom volgt VEMW de crisisplannen met veel interesse. Het risicoparaatheidsplan geeft een goede uiteenzetting van de potentiële risico’s, maar het belang van de energieverbruiker blijft onderbelicht in de besluitvorming ten tijde van een crisis. Datzelfde geldt voor de fase waarin het elektriciteitsnet weer wordt opgestart met behulp van blackstartvoorzieningen. Ook bij het opregelen van bedrijven dient rekening gehouden te worden met veiligheid en de maatschappelijke- en economische- impact, maar dit onderwerp blijft nog sterk onderbelicht.”