Prijslimiet balanceringsenergie tijdens opstartfase handelsplatforms beperkt
Compromisbesluit ACER versnelt maximale ontsluiting industriële flexibiliteit niet
Het Europese Agentschap voor de samenwerking van energietoezichthouders (ACER) heeft op 28 februari besloten om op de nieuwe handelsplatforms voor balanceringsenergie elektriciteit een tijdelijke prijslimiet te hanteren van 15.000 euro per MWh. Vanaf juli 2026 zullen de platforms producten faciliteren met een prijslimiet van 99.999 euro per MWh. Dit besluit is een compromis tussen risicobeperking voor balansverantwoordelijke partijen (BRP’s) en effectieve marktwerking. Het compromis in de vorm van een tijdelijk verlaagde prijslimiet leidt volgens VEMW tot een vertraging in de ontsluiting van industriële flexibiliteit.
Internationale elektriciteitsbalans
De openbare netbeheerders zijn verplicht om handelsplatforms op te stellen om grensoverschrijdende handel in balanceringsenergie mogelijk te maken tussen Europese lidstaten. Europese elektriciteit transmissiesysteembeheerders (TenneT in Nederland) zijn verplicht vanaf 24 juli 2022 gebruik te maken van deze handelsplatforms. TenneT heeft uitstel van deze deadline gevraagd. Drie verschillende platforms zijn gepland: twee voor de verhandeling van een apart balanceringsproduct, en een voor het verrekenen van onbalansen tussen elektriciteitsnetten. De platforms maken internationale activering van zogenaamde aFRR-producten (PICASSO) en mFRR-producten (MARI). Deze platforms maken het mogelijk om bijvoorbeeld de balans op het Nederlandse elektriciteitsnet te handhaven door in Duitsland gasturbines op te regelen. Het onbalans-verrekeningsplatform (IN-platform) voorkomt gelijktijdige op- en afregeling in lidstaten en lost daarmee het ongeplande elektriciteitstekort van de ene lidstaat en het overschot van de andere lidstaat op.
Prijslimieten
ACER consulteerde van oktober tot november 2021 het voorstel van de elektriciteitsnetbeheerders (ENTSO-E) om voor de nieuwe handelsplatforms prijslimieten in te stellen. Om IT-redenen kennen de platforms een boven- en ondergrens voor de prijzen waartegen balanceringsproducten kunnen worden verhandeld, van 99.999,00 euro per MWh tot -99.999,00 euro per MWh. De gezamenlijke netbeheerders stelden voor deze limiet te verlagen naar 15.000 euro en -15.000 euro. Netbeheerders zijn o.a. bezorgd dat er te weinig concurrentie is in de flexibiliteitsmarkten (met name bij aanvang van de handelsplatforms), en dat de prijslimiet van €99.999 voor BRP’s met een grote onbalans tot grote risico’s zal leiden.
VEMW heeft in reactie op de consultatie tegen het verlagen van deze kunstmatige prijslimieten geageerd. Er zijn bronnen van balanceringsenergie die pas boven de prijs van 15.000 euro per MWh kunnen worden aangeboden, waaronder bepaalde vormen van industriële flexibiliteit. Een onnodig lage prijslimiet zou in de meest extreme situaties kunnen leiden tot gedwongen afschakeling van aangeslotenen terwijl er nog flexibiliteit beschikbaar is. Bovendien verhinderen prijslimieten effectieve marktwerking. Het besluit van ACER om een tijdelijke (tot 2026) prijslimiet in te stellen van 15.000 euro is weliswaar een begrijpelijk compromis tussen de zorgen van netbeheerders en BRP’s enerzijds, en het streven naar effectieve marktwerking anderzijds, maar óók een onwenselijke ontwikkeling voor tijdige ontsluiting van industriële flexibiliteit.
VEMW, 2 maart 2022