Industriële warmtepomp begonnen aan voorzichtige opmars
Aanpak aantal knelpunten nodig voor doorbraak
Toepassing van warmtepompen (WP) in de industrie begint voorzichtig aan een opmars. In de SDE++ 2020-ronde zijn 37 subsidieaanvragen ingediend met een cumulatief vermogen van 69 MW. Er is helaas ook nog een aantal knelpunten dat aangepakt moet worden om het potentieel daadwerkelijk te verzilveren. Dat is de belangrijkste les van een webinar over de industriële warmtepomp, na de e-boiler sessie een tweede van 5 webinars over “Verduurzaming industrie door elektrificatie”, georganiseerd door NVDE, VEMW, en RVO met ondersteuning van Recoy.
Elektrificatie
Voor de industrie is elektrificatie een belangrijke maatregel om de CO2-uitstoot in lijn met het Klimaatakkoord terug te brengen - opgave industrie 14,3 Mton reductie in 2030 - en zo verduurzaming te realiseren. Dit vereist grootschalige investeringen in nieuwe technologieën. Tegelijkertijd zal er een sterke toename plaatsvinden van het aanbod van duurzame elektriciteit. Dit geeft weer andere uitdagingen, met name op het gebied van flexibiliteit. Dankzij de verbreding van de SDE++ regeling komt er subsidie vrij voor marktrijpe elektrificatie-technologieën zoals de industriële warmtepomp en de e-boiler.
Toepassing
Het aantal toepassingen van industriële warmtepompen in Nederland is nog beperkt. In de 2020 openstellingsronde van de SDE++ zijn 37 projecten voor toepassing van de warmtepomp in de industrie ingediend met een cumulatief vermogen van 69 MW, en een mediane installatiegrootte van 0,9 MW). Ter vergelijking: in de 2020 SDE++ ronde zijn 27 e-boiler projecten ingediend met een cumulatief vermogen van 563 MW (nominaal 20 MW per installatie).
De industrie gebruikt jaarlijks zo’n 560 PJ aan energie voor warmteproductie. Die productie vindt grotendeels plaats door inzet van aardgas. TNO ziet bij de huidige temperatuur niveaus tot 100 oC een WP-potentieel van 37 PJ (1250 MWth). Wanneer ook de hogere niveaus (100-200 oC) mainstream worden komt een potentieel van 155 PJ (5400 MWth) in beeld, ruim een kwart van de industriële warmtebehoefte. Waar e-boilers met name flexibiliteitsvermogen kunnen bieden op een beperkt aantal draaiuren (2000-3000 uur) per jaar, bij een lage elektriciteitsprijs (< 25 euro/MWh), zijn industriële warmtepompen meer geschikt als baseload machine (8000 uur/jaar). In een industrieel afnameprofiel is een combinatie van deze technologieën mogelijk.
Knelpunten
Belangrijke knelpunten voor een grootschalige uitrol zijn de beschikbaarheid van additionele openbare netwerkcapaciteit, kosten voor verzwaring van de elektriciteitsaansluiting (tot 30 procent van de projectkosten!), de hoge netwerkkosten en de risico’s t.a.v. beleid en regulering en de markt. Deze knelpunten voor elektrificatie worden geadresseerd in de ‘stuurgroep extra opgave’. Begin april wordt een Routekaart Elektrificatie gepresenteerd met daarin aanbevelingen hoe de genoemde knelpunten aangepakt zouden kunnen worden om het potentieel te kunnen realiseren.