Belangrijke rol waterstof in verduurzaming industrie

Van visie naar programma
In de kabinetsvisie waterstof geeft de regering aan te verwachten dat waterstof een belangrijk rol gaat spelen in de verduurzaming van met name de industrie en het transport. Het kabinet stelt terecht dat de introductie van een nieuwe energiedrager op systeemniveau een complexe uitdaging is die een gefaseerde én pro-actieve aanpak vraagt. Tijdige investeringen bieden economische kansen voor Nederland door een impuls te geven aan een koolstofarm vestigingsklimaat. De initiatieven van de overheid, private partijen en regionale overheden zijn – in lijn met het Klimaatakkoord - een opmaat naar een nationaal Waterstofprogramma, dat in 2022 van start moet gaan.

Industrie
In de Cluster Energie Strategieën (CES-plannen) van de vijf regionale industrieclusters speelt koolstofarme waterstof (groen en blauw) een belangrijke rol. De TIKI adviescommissie heeft aangegeven dat een tijdige beschikbaarheid van een waterstofnetwerk essentieel is voor de verduurzaming van de clusters. In de kabinetsappreciatie van dit TIKI-advies is aangegeven dat het Rijk regie zal nemen in dit infrastructurele vraagstuk, met een rol in het Programma Infrastructuur Duurzame Industrie (PIDI) en de daarbij horende CESsen.

Europese schaal
Minister Wiebes stelt vast dat de visie van het kabinet gericht is op een geïntegreerde Europese waterstofmarkt, aansluitend op de Duitse en Franse waterstofstrategie en de waterstofstrategie van de Europese Commissie. Nederland kan zich ontwikkelen tot spil in een Europees-regionale waterstofvoorziening. De Nederlandse en Duitse overheden, samen met de deelstaat Noordrijn-Westfalen, onderzoeken pro-actief de mogelijkheden voor grensoverschrijdende infrastructuur, levering aan de industrie en koppeling aan wind op zee (project Hy3)(systeemintegratie). In de eerste helft van 2021 worden de eerste resultaten van het HyWay27 onderzoek verwacht, dat uitgaat van de ontwikkeling van een waterstof backbone, gebruik makend van bestaande aardgaspijpleidingen en opslagfaciliteiten. Waterstof is ook een belangrijk onderwerp in de samenwerking tussen de Nederlandse, Duitse en Vlaamse overheden, en het Duits-Nederlandse Industrieforum om te komen tot een trilaterale chemiestrategie. Het Havenbedrijf Rotterdam verkent de mogelijkheden van importketens met een reeks aan overzeese landen die een potentieel aanbod van duurzame waterstof bieden. De minister ziet ook perspectief in het initiatief van Gasunie en de havenbedrijven van Groningen, Amsterdam, Rotterdam en Zeeland om de randvoorwaarden voor de oprichting van een waterstof handelsplatform te onderzoeken.

Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “wij hebben vertrouwen in een pro-actieve, Europees gerichte aanpak voor koolstofarme waterstof. Een Europees aansluitende aanpak vergroot de kansen op een snelle reductie van de productiekosten van koolstofarm geproduceerde waterstof, opschaling van het opgesteld vermogen en met de ontwikkeling van een grensoverschrijdende infrastructuur de ontwikkeling van een liquide waterstofmarkt. Daarvoor is een toegesneden regulering voor inrichting van – en toegang tot - een waterstofmarkt van essentieel belang, met onder meer een gezamenlijk certificeringssysteem, herziening van de staatssteunregels en een ontwikkelingsinstrumentarium, met onder meer het Innovation Fund, IPCEI, maar ook het nationale Groeifonds. We kijken met belangstelling naar de voorstellen voor het nationale Waterstofprogramma (H1-2021) en de Europese herziening van regelgeving voor de interne markt voor aardgas (eind 2021).”