Boete vernietigd voor leveren energiemeters door netbeheerder
ACM bekijkt consequenties uitspraak voor handhaving
Het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) heeft uitspraak gedaan in het hoger beroep in een zaak tussen toezichthouder ACM en netbeheerder Westland. De ACM had Westland uit oogpunt van concurrentieverbod een boete opgelegd van 600.000 euro voor het als netbeheerder leveren van gas- en elektriciteitsmeters bij grootverbruikers (deels) buiten het eigen verzorgingsgebied. Deze boete is door Rechtbank Rotterdam vernietigd uit oogpunt van het gelijkheidsbeginsel. In hoger beroep stelt het CBb de ACM nu in het ongelijk, waarmee de boete vernietigd blijft. De ACM gaat bekijken wat de uitspraak betekent voor de handhavingspraktijk en voert zo nodig veranderingen door om die praktijk hiermee in overeenstemming te brengen.
Zaak
Toezichthouder ACM had aan netbeheerder Westland een boete opgelegd van 600.000 euro omdat zij gas- en elektriciteitsmeters heeft geleverd aan grootverbruikers in de periode 1 januari 2013 - 1 januari 2017. Het gaat hierbij om elektriciteitsmeters buiten het eigen verzorgingsgebied van de netbeheerder en om gasmeters binnen en buiten het verzorgingsgebied. Deze levering behoort niet tot de wettelijke taken van de netbeheerder, maar tot het vrije domein (metermarkt). Op de markt zijn diverse partijen actief die dergelijke meters leveren. Westland overtrad daarom het concurrentieverbod uit zowel de Elektriciteits- als de Gaswet.
De ACM vindt het – evenzeer als VEMW - belangrijk dat grootverbruikers weten dat ze een keuze hebben op de markt voor meetdiensten en het huren of kopen van energiemeters, zodat deze markt goed zijn werk kan doen. Netbeheerders mogen zich vanuit hun publieke taak uit oogpunt van marktverstoring niet begeven op die markt. Naast het risico van het op achterstand zetten van concurrenten is er nog een tweede reden waarom commerciële activiteiten van netbeheerders aan banden zijn gelegd: met deze activiteiten loopt de netbeheerder een financieel risico. Door dat risico te nemen, vergroot de netbeheerder de kans dat haar wettelijke taak om te zorgen voor optimaal transport van energie onder druk komt te staan.
Rechtszaak
Toezichthouder ACM ging in hoger beroep na een uitspraak van Rechtbank Rotterdam, die de boete vernietigde uit oogpunt van het gelijkheidsbeginsel, maar de concurrentieverbod overtreding door Westland in stand hield. De ACM had volgens de Rechtbank onvoldoende gemotiveerd waarom zij in een vergelijkbaar geval bij een andere netbeheerder heeft volstaan met een minder vergaande maatregel dan het opleggen van een boete. Daarmee had de ACM volgens de Rechtbank het gelijkheidsbeginsel geschonden, dat bepaalt dat overheden gelijke gevallen op dezelfde manier moeten behandelen. De ACM kon zich niet vinden in de wijze waarop de Rechtbank het gelijkheidsbeginsel in deze zaak toepaste en ging daarom in hoger beroep. Ook Westland ging in hoger beroep, omdat de ACM en de Rechtbank ten onrechte twee overtredingen van Westland zouden hebben vastgesteld. Het CBb stelt nu de ACM op grond van het gelijkheidsbeginsel in het ongelijk, waarmee de boete vernietigd blijft. De ACM gaat bekijken wat de uitspraak betekent voor de handhavingspraktijk en voert zo nodig veranderingen door om die praktijk hiermee in overeenstemming te brengen.