Kabinetsreactie TIKI-advies roept vragen op:

Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat
VEMW is positief over de door EZK uitgesproken steun voor de adviezen van TIKI, en de onderkenning van de noodzaak om snel te beginnen met het wegnemen van infrastructurele belemmeringen voor de industrietransitie. Daarbij is coördinatie een cruciaal knelpunt in de tijdige totstandkoming van adequate infrastructuur. EZK neemt meer regie, onder andere door een nationaal Programma Infrastructuur Duurzame Industrie (PIDI) op te stellen. Dit PIDI ondersteunt het versneld uitvoeren van beleid omtrent infrastructuuruitbreidingen en optimalisatie van de benutting van bestaande infrastructuur. Ook neemt EZK het advies over voor een Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (MIEK). Waar VEMW zich zorgen over maakt, is dat het er- op zijn minst – op lijkt dat het MIEK op een aantal belangrijke onderdelen onjuist wordt begrepen, waar het voor de gewenste versnelling van de industrietransitie van groot belang is dat het MIEK goed wordt geïmplementeerd. Het MIEK is een tweejarig voortschrijdend nationaal infrastructuur-investeringsplan, opgesteld door representatieve organisaties van netbeheerders en netgebruikers, dat door de minister wordt goedgekeurd. In het MIEK worden de bestaande investeringskaders voor elektriciteit en aardgas gecombineerd met de nieuwe investeringskaders voor waterstof en CO₂, om een geïntegreerde nationale infrastructuur op te leveren die de industrie in zijn transitie faciliteert en tevens voldoet aan de vraag van energieproducenten en overige energiegebruikers.

Ruimtelijke inpassing
In de Kamerbrief beperkt het kabinet haar rol bij het faciliteren van de ruimtelijke inpassing, een voorwaarde voor realisatie van infrastructuur, tot het Programma Energie Hoofdinfrastructuur (PEH. Onduidelijk blijft in welke mate dit de knellende vergunningstrajecten en langdurige afstemmingstrajecten zal versnellen i.c. wegnemen als het gaat om de planning en aanleg van nieuwe infrastructuur.

Systeembeheerderstaken
Onderdeel van het TIKI-advies, is het zodanig invullen en aanpassen van de regulering van waterstof en CO₂ dat deze goed aansluiten de elektriciteitsregulering. Door regelgeving waar mogelijk vergelijkbaar en techniek-neutraal te maken, kan een integrale afweging worden gemaakt tussen de verschillende technische mogelijkheden. Het belang van een integrale afweging wordt in de Kamerbrief erkend, maar in het faciliteren hiervan middels beter aansluitende regulering wordt niet voorzien. Tevens wordt voor waterstof en CO₂ helaas geen openbaar netbeheerder voorzien. Naast een belemmering voor een geïntegreerde infrastructuur is onduidelijk welke rechtspositie infrastructuurgebruikers hebben tegenover de -eigenaars.

Financiering
De minister onderkent het belang van oplossingen voor de financieringsproblematiek die de significante infrastructuurinvesteringen met zich mee zullen brengen, met name in geval van voorfinanciering. Echter het kabinet neemt de voorgestelde oplossing uit het TIKI-advies niet over, waarin is voorgesteld om hiervoor gebruik te maken van het nationale investeringsfonds. De Minister overweegt dit enkel aanvullend te doen, indien bestaande financieringsmogelijkheden ontoereikend blijken.

Hans Grünfeld, algemeen directeur van VEMW: “De kabinetsreactie biedt een goed uitgangspunt, maar laat op onderdelen nog ruimte voor onduidelijkheid of onjuistheden. Om een succesvolle industrietransitie te borgen, dienen enkele bij deze brief nog onbeantwoorde belemmeringen weg te worden genomen. VEMW ziet er naar uit om samen met het ministerie en andere betrokken partijen op korte termijn tot een goede en praktisch werkbare invulling van het TIKI-advies te komen.”