Aanpassing regels maakt congestiemanagement niet transparanter
Codewijzigingsvoorstel om schaarse transportcapaciteit optimaal te benutten
Op 28 april 2020 heeft toezichthouder ACM een codewijzigingsvoorstel van de netbeheerders gepubliceerd voor congestiemanagement, waarin een aanpassing van de spelregels wordt voorgesteld om schaarse transportcapaciteit op de elektriciteitsnetten te verdelen. Hiermee willen netbeheerders congestiemanagement voor regionale netbeheerders beter uitvoerbaar maken en deelname door kleinere aansluitingen faciliteren. VEMW stelt vast dat enkele belangrijke problemen die grootverbruikers in congestiegebieden ervaren echter onbeantwoord blijven.
Toenemende congestie en transparantie
Congestie is filevorming op het elektriciteitsnet. Wanneer voor een bepaald kwartier meer vraag naar transport van elektriciteit wordt verwacht dan het netwerk aankan, is sprake van congestie. Congestie vindt in toenemende mate plaats vanwege o.a. toenemende hernieuwbare, decentrale opwekking van elektriciteit (zon-PV). Wanneer een netbeheerder congestie vaststelt, moet hij een onderzoek starten naar de mogelijkheid van congestiemanagement om de schaarse bestaande transportcapaciteit optimaal te benutten. In de huidige Netcode Elektriciteit zijn vier criteria opgenomen waarop de netbeheerder toetst of congestiemanagement mogelijk is. Met dit voorstel wordt een aantal criteria toegevoegd. Uit praktijk blijkt echter dat de huidige voorwaarden door de netbeheerder te ruim worden geïnterpreteerd en weinig worden onderbouwd. Dit leidt tot zeer beknopte en mogelijk onterechte afwijzingen door netbeheerders van verzoeken tot transportcapaciteit. Dit gebrek aan transparantie met betrekking tot het onderzoeken van congestiemanagement wordt met dit codewijzigingsvoorstel niet opgelost.
‘First come, first served’
Een van de wijzigingen die de netbeheerder voorstelt, is het afhandelen van verzoeken tot transportcapaciteit op volgorde van binnenkomst; wie het eerst komt, wie het eerst maalt. Momenteel staat in de Netcode niet expliciet hoe hier mee moet worden omgegaan. In een aantal recente rechtszaken heeft de rechter uitgelegd dat de netbeheerder in het verdelen van de schaarse transportcapaciteit geen bevoorrechte positie mag toekennen aan partijen die deze capaciteit eerder hebben gecontracteerd. De rechter verwijst naar het discriminatieverbod. Dit houdt in dat de netbeheerder geen onderscheid mag maken in het aanbieden van transport op basis van de tijd van aanvraag. De netbeheerder mag de transportcapaciteit dus niet verdelen volgens het principe ‘wie het eerst komt, wie het eerst maalt’, maar moet waar mogelijk congestiemanagement als verdeelmethode gebruiken onder degen richting wie ze een transportplicht hebben. In dit codewijzigingsvoorstel wordt echter op onderdelen van het principe ‘first-come, first-served’ uitgegaan. Daarmee lijkt het voorstel inconsistent met de recente jurisprudentie, en wordt de rechtszekerheid niet vergroot.
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “Het elektriciteitsnetwerk dreigt een knelpunt te worden in de verduurzaming van het energieverbruik van de grootverbruikers en de doelstellingen uit het Klimaatakkoord. Elektrificatie van de industrie is een belangrijke verduurzamingsroute. Voor investeringen in de industrie is het cruciaal er tijdig adequate elektriciteitsinfrastructuur beschikbaar is. Een optimale benutting van de totale transportcapaciteit is daarom een randvoorwaarde voor de verduurzaming van de industrie, tot het moment dat het net voldoende kan worden verzwaard. Daartoe is cruciaal dat regels voor congestiemanagement rechtszekerheid bieden en dat de netbeheerders in zowel het vaststellen van congestie als het onderzoeken van mogelijkheden tot congestiemanagement, volledig transparant handelen.”
VEMW, 30 april 2020