Wetsvoorstel verbod laagcalorisch gas onbehoorlijk bestuur?
Minister verkiest botte bijl boven gerichte aanpak
Minister Wiebes (EZK) heeft de Tweede Kamer onlangs een wetsvoorstel gestuurd dat een verbod regelt om via een aansluiting op het laagcalorisch gastransportnet van GTS in een gasjaar meer dan 100 miljoen m3 gas te onttrekken. Dat verbod moet op 1 oktober 2022 ingaan. Het wetsvoorstel biedt volgens landelijk systeembeheerder GTS en de Raad van State geen gerichte aanpak die gebaseerd is op nut en noodzaak. Met een verbod voor een willekeurige groep van 9 grootverbruikers van laagcalorisch gas hanteert de minister de botte bijl. Door het uitblijven van duidelijkheid omtrent de invulling van het verbod en niet te reageren op concrete voorstellen van betrokkenen vraagt VEMW zich af of hier sprake is van onbehoorlijk bestuur.
Verbod
Het wetsvoorstel dat de minister de Tweede Kamer heeft gestuurd regelt een verbod met ingang van 1 oktober 2022 om via een aansluiting op het laagcalorisch gastransportnet van GTS in een gasjaar meer dan 100 miljoen m3 gas te onttrekken. GTS krijgt de wettelijke taak om afnemers die dit betreft om te schakelen naar hoogcalorisch gas als zij dat wensen. De nu 9 afnemers voor wie dit geldt moeten zo spoedig mogelijk na inwerkingtreding van het wetsvoorstel de netbeheerder van het landelijk gastransportnet GTS melden dat hun aansluiting omgeschakeld of afgesloten dient te worden. Daarmee wordt de afnemer de verzoeker van de om- of afschakeling, hetgeen van belang kan zijn voor de kostentoerekening. De minister kan een afnemer een vergoeding toekennen indien het verbod schade veroorzaakt ‘die uitgaat boven het normale maatschappelijke risico’ en die de afnemer in vergelijking met anderen onevenredig zwaar treft. Onduidelijk is echter nog hoe groot die compensatie is en hoe het recht op zo’n compensatie wordt ingevuld.
Onbehoorlijk bestuur
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “Wij vragen ons af of met dit wetsvoorstel sprake is van onbehoorlijk bestuur. Het voorstel bevat een verbodsbepaling voor een willekeurige groep van 9 grootverbruikers van laagcalorisch gas, waarbij er geen enkele relatie is tussen hun gasverbruik en de productie van gas uit het Groningenveld. Landelijk systeembeheerder GTS heeft in haar adviezen aan de minister duidelijk gemaakt dat nut én noodzaak van een ombouw van deze groep grootverbruikers ontbreekt om het probleem van de gaswinning in Groningen op te lossen. Het instrument dat de minister nu aan de Tweede Kamer voorlegt, zijnde een wettelijke verplichting om de gasaansluiting en gasinstallatie van 9 grootverbruikers om te bouwen binnen de komende 3 jaar, is niet minder dan een botte bijl. De minister stelt de bedrijven eerst voor het blok, en geeft vervolgens niet thuis wanneer de geselecteerde bedrijven oplossingen aandragen. Vervolgens komt hij met een wetsvoorstel dat de bedrijven verplicht om te bouwen binnen een zeer korte tijdsperiode, waarbij een aantal belangrijke onderdelen voor nadeelcompensatie, ontheffingen en planninginstrumenten ontbreken. En ondertussen dringt de tijd steeds meer.”