Opbrengst emissiehandel 2018 meer dan half miljard euro
Gebruik de opbrengst voor het dekken van indirecte kosten
De Nederlandse Emissie autoriteit (NEa) heeft de opbrengst van de veilig van emissierechten in 2018 bekend gemaakt: 504 miljoen euro. In totaal zijn er 32,5 miljoen EU ETS-rechten geveild. De opbrengst ervan is fors gestegen ten opzichte van 2017. Toen leverde de veiling nog 190 miljoen op voor de Nederlandse overheid. Het is zaak dat de opbrengst ingezet wordt om de stijgende indirecte kosten voor elektriciteitsverbruikers op te vangen.
Oorzaken stijging
De hoge opbrengst komt volgens de NEa door een stijging van de prijs voor ETS-rechten in 2018. Die prijs steeg van 8 euro in januari tot ruim 20 euro in december 2018. De ETS-prijs ligt momenteel rond de 25 euro per ton CO₂. Begin vorig jaar bereikten de Europese instellingen een akkoord over de vierde Europese Richtlijn EU ETS, die in 2021 in werking zal treden. Deze nieuwe periode gaat gepaard met een aantal hervormingen, zoals een aanscherping van het Market Stability Reserve, dat sinds 2019 overschotten van emissierechten uit de markt haalt. Dit had een impact op de stijging van de prijs vorig jaar. Daarnaast zal het totale aantal emissierechten (het ‘plafond’) in markt sneller gaan worden verlaagd: 2,2 procent per jaar vanaf 2021.
Bescherming tegen koolstoflekkage
Elektriciteitsproducenten en grote industriële verbruikers vallen onder het EU ETS. Elektriciteitsproducenten ontvangen vanaf 2013 geen gratis rechten meer en moeten al hun uitstootrechten dus kopen. De kosten van de gestegen ETS-prijs worden deels doorbrekend in elektriciteitsprijzen en werkt kostenverhogend voor energie-intensieve bedrijven. Dit effect was ook zichtbaar in de marktanalyse van 2018 van landelijk netbeheerder TenneT. Nederland heeft sinds 2013 en in ieder geval tot 2021 een subsidieregeling indirecte emissiekosten ETS, met als doel dat de concurrentiepositie van energie-intensieve bedrijven niet negatief te beïnvloed wordt waardoor Carbon Leakage (koolstoflekkage) optreedt. Ook na de wijziging van de EU ETS Richtlijn in 2021 mogen lidstaten deze vergoeding blijven uitkeren, mits deze in lijn is met de Europese richtsnoeren voor staatsteun. De afspraken over de indirecte kosten zijn vastgelegd in het SER Energieakkoord voor Duurzame Groei uit 2013. Gertjan Lankhorst, voorzitter van VEMW: “Nu de ETS-prijs flink stijgt en we een duidelijk effect in de elektriciteitsprijzen zien, blijkt wederom dat de regeling indirecte kosten van vitaal belang is voor elektriciteits-intensieve bedrijven in Nederland. Het is de bedoeling dat de ETS-prijs verder gaat stijgen de komende jaren. De veilingopbrengsten zijn nu niet specifiek geoormerkt en worden opgenomen in de algemene middelen van de staatskas. Het ligt voor de hand dat de overheid de opbrengsten onder meer in zal moeten zetten om de regeling indirecte kosten na 2020 voort te kunnen blijven zetten en daarmee verbruikers in staat te stellen om de toekomstige afspraken uit het Klimaatakkoord na te komen.”