VEMW: congestiemanagement moet altijd tijdelijk en doelmatig zijn

Capaciteitstekort
De afgelopen maanden zijn meerdere berichten in de pers opgedoken dat de beschikbare netcapaciteit op bepaalde locaties (onder meer in Drenthe, Groningen, Overijssel, Zuid-Holland en de Haarlemmermeer) op de korte termijn de grenzen van de maximale belastbaarheid nadert. Congestieproblematiek is één van de vraagstukken waar beleidsmakers zich nu over buigen in het kader van de energietransitie. Aanvragen voor nieuwe aansluitingen voor productie van hernieuwbare energie (windturbines en windparken; zon-PV-installaties en zonneparken), en nieuwe verbruiksaansluitingen van onder meer datacenters worden niet gehonoreerd door de netbeheerders. Dit is maatschappelijk niet aanvaardbaar doordat het een rem betekent op de verduurzaming van de energievoorziening en op de beoogde reductie van de CO2-uitstoot. Ook stuit het weigeren van een aansluiting op bezwaren omdat burgers en bedrijven recht hebben op een aansluiting, die hen toegang geeft tot de markt.

Verplichting
In de Netcode Elektriciteit is een regeling opgenomen hoe om te gaan met schaarse capaciteit: congestiemanagement. In de code is onder meer geregeld dat verbruikers en producenten met een gecontracteerd en beschikbaar gesteld transportvermogen van meer dan 60 MW, verplicht zijn om tegen vooraf met de netbeheerder overeengekomen voorwaarden een bijdrage te leveren aan het oplossen van fysieke congestie.

Vrijwillig
Naast deze verplichting is het sinds kort ook mogelijk om met marktmechanismen de congestieproblemen op te lossen. Een paar maanden geleden is het nieuwe handelsplatform GOPACS gelanceerd door ETPA, in samenwerking met landelijke netbeheerder TenneT en verschillende regionale netbeheerders. Dit platform faciliteert de inzet van flexibiliteit - bijvoorbeeld door productie in de tijd te schuiven - als oplossing om congestie op het net op te lossen. Afnemers met een opgesteld vermogen en een elektriciteitsaansluiting kunnen op eenvoudige wijze een deel van hun gecontracteerde vermogen verhandelen. De biedingen van marktpartijen kunnen worden gebruikt om lokale congestie op te lossen omdat zij gekoppeld zijn aan de EAN-code van een aansluiting. Flexibiliteit vraagt wel een behoorlijke omslag in het denken en handelen van bedrijven. Het is daarom belangrijk dat er via een pilot-samenwerking ruimte gemaakt wordt voor afnemers om op laagdrempelige wijze (tegen lage kosten) te beginnen met handelen en het platform te leren kennen.

Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “Netbeheerders moeten bereid zijn voldoende en tijdig te investeren in netcapaciteit. Het is van het grootste belang dat er een adequaat planningsmechanisme is dat de vraag en het nieuwe, groene aanbod beter volgt. Enerzijds moet er voldoende en tijdig capaciteit beschikbaar zijn, terwijl anderzijds overinvesteringen moeten worden voorkomen, want die leiden tot onnodige kosten. Congestiemanagement is een instrument om de schaarse beschikbare capaciteit te verdelen die ontstaat door aansluiting van nieuwe opwekinstallaties. Dat is altijd een tijdelijke oplossing en mag zeker geen structurele oplossing zijn om daarmee noodzakelijke investeringen in het net te vermijden. Om tot doelmatige kosten voor congestiemanagement te komen kan het interessant zijn om een planningsmechanisme, zoals ETPA met GOPACS in de markt zet, op te zetten dat vraag en aanbod beter volgt.”

ETPA wil netgebruikers de mogelijkheid bieden om deel te nemen aan een pilot “Intraday Energytrading & Congestiemanagement”. Tijdens de pilot geeft ETPA de participerende bedrijven toegang op het ETPA platform zodat zij zelfstandig kunnen handelen in elektriciteit. Er wordt ook aandacht besteed aan het profiel van de afnemer en de ruimte die het bedrijf heeft om flexibiliteit te ontsluiten. Verschillende leden van VEMW, onder meer in de vooraangekondigde congestiegebieden, zijn in gesprek met ETPA over het starten van een pilot.

.