Overheid wil informatievoorziening energietransitie verbeteren

Informatievoorziening ontoereikend
Bij de energietransitie zijn veel partijen betrokken met een toenemende informatiebehoefte, zowel in omvang als in diversiteit. Gemeenten en regio’s - en hun adviseurs - hebben bijvoorbeeld informatie – en daarmee databases - nodig voor het opstellen van een regionale energiestrategie (RES) en het ontwikkelen van Transitievisies Warmte. Er is een behoefte aan een gedetailleerd inzicht in het huidige energiegebruik en de historische trends, in de locatie en andere aspecten van bestaande (fossiele en hernieuwbare) installaties, in de ruimtelijke potentiëlen en belemmeringen voor verduurzaming en de ligging, capaciteit, ouderdom enz. van de energie-infrastructuur (gas, elektriciteit, warmte).

Netbeheerders moeten de energie-infrastructuur op orde houden én inrichten voor de toekomst, en zij faciliteren het functioneren van de markt. Met oog op de energietransitie is het daarnaast van belang dat netten geschikt worden gemaakt voor tweerichtingsverkeer en dat er slimme oplossingen komen voor het ondervangen van pieken in vraag en aanbod. Voor de netbeheerders zijn ‘voorspellen, verslimmen en verzwaren’ dan ook cruciaal voor het tot stand brengen van de energietransitie. De Rijksoverheid wil de voortgang van de transitie kunnen volgen om tijdig te kunnen bijsturen. Dat vereist actuele en toegesneden data die doeltreffend en doelmatig ter beschikking zijn om goed onderbouwde besluiten te kunnen nemen en de uitwerking te kunnen monitoren. Uit een inventarisatie blijken gedetailleerde gegevens te ontbreken, als het gaat over onder meer de energienetwerken (capaciteit, locatie, leeftijd, aansluitingen), de warmtevoorziening (energie-input, -output en -verliezen), de energievraag (energieverbruik, mate isolatie) en het energieaanbod (gebruikte technologieën: zon-PV, windturbines, bio-energie).

Handelingsperpectief
De genoemde partijen hebben in de praktijk te maken met onder meer vraagstukken m.b.t. de ruimtelijke ordening, vergunningverlening, toezicht, communicatie, het creëren van draagvlak, het bieden van financiële ondersteuning en het verbinden van partijen. Het op orde brengen van de informatievoorziening om de energietransitie te faciliteren is een lange termijn opgave. Om de tekortkomingen in de huidige datavoorziening op te heffen stellen de onderzoekers voor om vanuit een samenwerkingsverband een virtueel informatieplatform op te richten, om stapsgewijs de structurele belemmeringen rondom de beschikbaarheid en bruikbaarheid van data op te lossen. Het gaat hierbij om regie, samenwerking, vernieuwing en datamanagement. Daarnaast wordt een apart traject gestart om belemmeringen in de wet- en regelgeving op te heffen en bestaande data breder in te kunnen zetten dan nu toelaatbaar geacht. Stakeholders zullen worden betrokken om voorstellen te prioriteren en gestructureerd uit te voeren.

Kanttekeningen
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “het doel van het actualiseren, verbeteren en kanaliseren van de informatievoorziening rond de energietransitie steunen wij van harte. Voor de betrouwbaarheid en de betaalbaarheid van de vergroenende energievoorziening is het essentieel dat onder meer netbeheerders en marktspelers, waaronder energie grootverbruikers kunnen beschikken over actuele en adequate data. Dat is belangrijk voor het realiseren van doelmatige marktuitkomsten, zodat grootverbruikers hun energie-inkoop efficiënt kunnen plannen en optimaliseren. En belangrijk voor het genereren van prikkels om op de juiste plaats en tijd te kunnen investeren in de voorziening als het gaat om transport, opslag en aansluiting. De uitdaging zal zijn alle relevante informatie te verzamelen en te ontsluiten, rekening houdend met de vertrouwelijkheid van data, marktintegriteit- en transparantieregels, en privacywetgeving als ook dataveiligheid. Wij vertrouwen erop dat recente initiatieven, zoals de ‘nationale datahub’ van TenneT worden meegenomen in het initiatief.”